«R.I.F», της Μαρίας Γιαγιάννου

Το κείμενο που μόλις ξεκίνησε διαθέτει σουρεάλ πνεύμα και σατιρική πρόθεση. Α, σε κάπως μαύρο φόντο όλα αυτά. Ξεκίνημα με τη βασανιστική αναρώτηση: τι διαρκεί για πάντα; [ύφος κάπως πομπώδες] Πριν ξεκινήσεις να ψάχνεις τους φιλοσόφους, τα βιβλία αυτοβελτίωσης και τα στιχάκια πίσω από το ημερολόγιο, πληκτρολογείς. Τα πάντα βρίσκονται στην κρεατομηχανή της Google. Τα αποτελέσματα της αναζήτησης φαίνεται να διαρκούν για πάντα, αλλά δεν είναι αυτό που ψάχνεις. Εντοπίζεις μια λέξη που θέλει να τη «φτύσεις», αποφθέγματα. Την κρατάς. Πατάς στο σύνδεσμο και μπαίνεις στη σοφία του ενός λεπτού, τους ενός ποτού και των λίγων χαρακτήρων. Είσαι τυχερός. Αυτό που θες είναι στην πρώτη σελίδα. Διαβάζεις: «Σ’ αυτό τον κόσμο τίποτα δεν είναι σίγουρο, εκτός από τον θάνατο και τους φόρους». Εντάξει, εντυπωσιάστηκες. «Respect ρε Βενιαμίν Φραγκλίνε», λες από μέσα σου. Το προσωπικό, από το πουθενά, δράμα σου τελειώνει. Όχι! Διανύουμε τον 21^ο αιώνα και οι εξυπνάδες περισσεύουν. Δεν μπορεί, θα υπάρχει και κάτι άλλο. «Θάνατος», «φόροι», σκιάζεσαι. Το σκέφτεσαι σοβαρά (για 2 λεπτά) και αποφασίζεις να το κάνεις ακόμη πιο creepy. Η απάντηση στο αρχικό ερώτημα είναι: «Σ’ αυτόν τον κόσμο τίποτα δεν είναι σίγουρο, εκτός από τον θάνατο, τους φόρους και το ενεργό προφίλ του εκλιπόντος στο Facebook!». Φιλάκια Βενιαμίν! Πριν κλείσεις την πηγή της αστείρευτης γνώσης, διαβάζεις την εξατομικευμένη διαφήμιση: «R.I.F. Ο θάνατος στο φέισμπουκ» (Εκδόσεις Στερέωμα).

Το βιβλίο της Μαρίας Γιαγιάννου γίνεται η καρδιά αυτού του κειμένου και κάθε κειμένου στα μέσα κοινωνική δικτύωσης. Πριν απ’ αυτό όμως, μια μικρή, ελάχιστη, τόση δα, λοξοδρόμηση. Σε ανύποπτη φάση, το 2021, το Facebook και το Instagram, κατέρρευσαν για εφτά ώρες! Αδιανόητο, ασύλληπτο, σχεδόν ολέθριο. Την επόμενη μέρα άρθρο των «nytimes» αναρωτιόταν: «Σε τι χρησιμεύουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;». Εδώ επεμβαίνει η Γιαγιάννου και το πολύμορφο εγχείρημά της. Ο λόγος της απλώνεται στα εξής πεδία: Επίγραμμα, απόφθεγμα, δοκίμιο, μυθοπλασία, αυτοβιογραφικά θραύσματα, μικρές ιστορίες, μελέτη, σάτιρα, εκλαϊκευμένη σοφία. Στις 116 σελίδες του βιβλίου καταλαβαίνουμε πολύ καλά σε τι χρησιμεύουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το δημιούργημα του Μαρκ Ζάκερμπεργκ είναι η οδός και η αλήθεια (κι ας μην πάρω like) και αυτή είναι η εξής: Τα Social Media είναι εδώ για να μας παρέχουν εις το διηνεκές το ζωτικό ψεύδος που έχουμε ανάγκη. Συνεπώς, την ώρα που θα αφήσουμε τον μάταιο τούτο κόσμο, η παρουσία μας δεν θα σβήσει, θα ακτινοβολεί, θα είναι λουσμένη στο γαλάζιο φως της πασίγνωστης ιστοσελίδας. Κανείς μόνος, όλοι απέθαντοι και πάντα ένα μήνυμα που έμεινε στο «διαβάστηκε».

Το υβριδικό βιβλίο της Γιαγιάννου στηρίζεται στην τρόικα (αυτή κι αν δεν πεθαίνει!) θάνατος, γραφή, Facebook. Η επιλογή να εστιάσει σε αυτό το μέσο είναι έξυπνη για δύο λόγους. Πρώτον, το fb σίγα-σιγά μπαίνει στην άκρη τινάζοντας τη σκόνη από πάνω του. Τώρα πια, όλα είναι μόνο ταχύτητα και εικόνα. Είναι, λοιπόν, ενδιαφέρον να δούμε το αποτύπωμα που αφήνει στον ηλεκτρονικό μας εαυτό το ημερολόγιο, η κοινωνική μας αυλή. Δεύτερον, τα συνοπτικά (συνήθως), αποσπασματικά, γραπτά του επιβεβαιώνουν την αξία και τα βάσανα της γραφής και φυσικά την παντοτινή εξουσία του θανάτου. Το «R.I.F» κυλά υπέροχα, απαιτεί σκέψη και προσοχή από τον αναγνώστη, ο λόγος της Γιαγιάννου είναι πειθαρχημένος, στιβαρός και ανάλαφρος την ίδια στιγμή. Με ένα γλυκό χαμόγελο θα σας μάθει τι εστί «αθανασία» στο Facebook. Κρατήστε το, τι πιο πολύτιμο απ’ αυτό.