Δεν θα δεχθούμε το ρέκβιεμ της ανθρωπότητας

| 17/03/2020

Μια πρωτοφανή παγκόσμια κρίση αυτή την στιγμή επιβεβαιώνει όσο πιο ξεκάθαρα ότι:

Ο καπιταλισμός χρεωκόπησε.
Η θρησκεία χρεωκόπησε.
Ο ατομισμός χρεωκόπησε.

Μετράμε θύματα.
Μετράνε κέρδη.

Αυτή τους η χρεωκοπία θα ξεχαστεί γρήγορα και θα επανέλθουν με χειρότερους όρους αργότερα «αν δεν πάρουμε μέτρα και εμείς[1]».

Οι επιπτώσεις σε όλο το φάσμα της παγκόσμιας κοινωνίας θα είναι αλυσιδωτές με ένταση εκατοντάδων θερμοπυρηνικών βομβών.

Η ανθρωπότητα ή θα ζήσει ή θα μετατραπεί σε μαζικό τάφο.

Το δίλημμα το έθεσε η πραγματικότητα. Δυστυχώς, πολύ δυστυχώς.

Το να συλλογίζεσαι, να μιλάς και να ενεργείς πολιτικά σήμερα είναι αναγκαίο δείγμα αλληλεγγύης και ουσιαστικής επαφής με την ζωή.

Το ανθρώπινο είδος οφείλει να επιβιώσει.

Γιατί δεν έχουμε ζήσει παρά ψήγματα του όμορφου.

Χωρίς να εφευρίσκει και να ακολουθεί μεσσίες μα πιάνοντας τον ταύρο από τα κέρατα.

Γιατί δεν έχουμε ζήσει παρά ψήγματα της ανθρωπιάς μας.

Οφείλουμε άλματα μπροστά. Στην παραγωγή μιας νέας ανθρώπινης συνείδησης, στην οργάνωση νέων ανθρώπινων κοινωνιών, στην οργάνωση μιας νέας ηθικής.

Το ανθρώπινο είδος θα επιβιώσει μονάχα αν πετάξει στα σκουπίδια ό,τι παλιό ευθύνεται για την ίδια του την υποβολή στη σημερινή απειλή.

Το ανθρώπινο είδος θα επιβιώσει μονάχα αν πετάξει από πάνω του αυτούς που το εξουσιάζουν, αυτούς που κερδοφορούν πάνω στα πτώματα, αυτούς που διαχειρίζονται παγκόσμιες κηδείες.

Το ανθρώπινο είδος μπορεί προς το παρόν να έχει αποφύγει «να βιώνει την ίδια του την καταστροφή σαν αισθητική απόλαυση[2]» και να επιδεικνύει μια πανέμορφη αλληλεγγύη. Αλλά αυτή συμβαίνει στα πλαίσια μιας υπαρκτής απειλής και ενός τρομερού φόβου και ακριβώς και λόγω αυτού τα πράγματα θα χειροτερεύουν.

Νέες οικονομικές κρίσεις θα γεννηθούν στα οικονομικά και ανθρωπιστικά συντρίμμια του σήμερα.

Νέοι πόλεμοι θα πραγματοποιηθούν και νέα καταστροφή κεφαλαίων θα συμβούν για να βγούνε από αυτές.

Νέες συμμαχίες, νέες διεθνείς ιεραρχίες θα δημιουργηθούν και νέες εξαρτήσεις χωρών που θα τις κρατούν δέσμιες ενώ αυτές εθνικά λουμπενοποιημένες θα ζητούν ένα ξεροκόμματο από τους «σωτήρες» τους.

Δικαιώματα και ελευθερίες θα μπούνε στον πάγο. Θα χάσουν κάθε ισχύ στην ανθρώπινη συνείδηση και στην ανθρώπινη καθημερινότητα. Το «μείνε σπίτι» οφείλει να είναι προσωρινό αλλιώς θα μετατραπεί σε μόνιμη ηθική κουλτούρα του καθενός.

Νέες αξίες ωστόσο θα γεννηθούν.

Θα εκτιμηθούν από την αρχή προθέσεις, ιδέες, ιδεοληψίες, ιδεολογίες, λόγια, πράξεις.

Θα μετρηθούν ξανά έννοιες:
Ανθρωπισμοί και ωχαδερφισμοί.
Ριζοσπαστισμός και επαναστατικότητα.

Ο καθένας θα κριθεί ως άτομο με τον εαυτό του, με τον σύντροφο του, με τους φίλους του, με την οικογένεια του.
Με τους συναδέλφους του, τους άγνωστους ανθρώπους, τους εργαζόμενους του δίπλα σούπερ μάρκετ.

Με το κοινωνικό σύνολο εν γένει.

Το σύνολο θα κριθεί με τους ηγέτες και τους εξουσιαστές του και ή θα τους ρίξει ή θα τους προσκυνήσει.

Μέσα από αυτή την οδυνηρή διαδικασία θα «γεννηθούν» νέοι άνθρωποι και θα «αποσυντεθούν» κάποιοι άλλοι.

Τα στρατόπεδα αιώνων θα τραβήξουν εκ νέου ξεκάθαρες γραμμές.

Η αξιακή υπεροχή των λαών και του ανθρώπινου είδους ωστόσο δεν μπορεί να συγκρουστεί στα ίσια με τα όπλα, και κυριολεκτικά μιλώντας, των αστικών εξουσιών που δεν θα θέλουν να χάσουν τα προνόμια τους.

Αν περιμένουμε, αν ολιγωρούμε, αν χάσουμε χρόνο και χώρο, οι γενιές μας θα ζήσουν αυτό που πάντα εφιαλτικά δεν θέλανε να ζήσουνε.

Ήρθε η στιγμή που όλοι οφείλουν να διαλέξουν.

Ήρθε η στιγμή που πρέπει η πολιτική να παραχθεί με ευθύνη προς το παρόν και το άμεσο μέλλον. Με σαφή στόχο ανατροπών.

Οφείλουμε να «κρατάμε μέσα στη γροθιά μας τους κινητήριους ιμάντες του σύμπαντος[3]» και να τους βάλουμε σε λειτουργία.

Γιατί η αλληλεγγύη που διακρίνεται σε ένα βαθμό αυτές τις πρώτες ώρες μπορεί να μετατραπεί σε κανιβαλισμό στις πιο μαύρες που έρχονται. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να μονιμοποιηθεί ως συνήθεια.

Όπως ποτέ δεν πιστεύαμε στο ενδεχόμενο ενός παγκόσμιου ανεξέλεγκτου ιού άλλο τόσο θεωρούμε αδύνατο και το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού ολέθρου. Κι όμως τα χειρότερα μοιάζουν να συμβαίνουν ενώ σκρολάρουμε το τηλέφωνό μας.

Ο 21ος αιώνας θα αποκαλεστεί στα μελλοντικά βιβλία ιστορίας ή ως αιώνας του θανάτου ή ως αιώνας της ανθρώπινης νίκης.

Καιρός να καταλάβουμε πως στο ξεκάθαρο πλέον δίλημμα που έθεσε ο 20ος, σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα, υπάρχει μονάχα μια απάντηση. Όσοι αγαπούν την ζωή, πρέπει τώρα να την απαντήσουν.

Ο καπιταλισμός χρεωκόπησε.
Η θρησκεία χρεωκόπησε.
Ο ατομισμός χρεωκόπησε.

Δεν το λέω εγώ, δεν το λένε τα βιβλία. Το λένε οι άταφοι νεκροί τού τώρα και οι συσσωρευμένοι του κοντινού μας μέλλοντος.

Οφείλουμε λοιπόν στον πολιτισμό τού ανθρώπου.

Του ανθρώπου που του πήρε χιλιετίες να σηκωθεί στα δυο του πόδια και αυτές τις ώρες είναι πραγματικά στο χέρι μας αν θα του επιτρέψουμε να συρθεί, ζωντανός ή νεκρός, στο χώμα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.

Κοιτάζω τον πίνακα του Goya[4]. Ή θα παραμείνουμε έτσι φοβισμένοι μπρος σε ένα απροσδιόριστο τέλος ή θα βγούμε από την κρυψώνα μας μια και καλή.

Γιατί; Γιατί δικαιούμαστε να δούμε, και δεν είναι καθόλου λίγο αυτό, από κοντά την
«πιο όμορφη θάλασσα που δεν αρμενίσαμε ακόμα,
το πιο όμορφο παιδί που δε μεγάλωσε ακόμα και
τις πιο όμορφες μέρες που δεν τις ζήσαμε ακόμα.[5]»

Γι’ αυτό. Τόσο ακραία. Τόσο υπερβολικά.

 

[1] Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, Ξελασπώστε το μέλλον
[2] Βάλτερ Μπέγιαμιν, Το έργο τέχνης στην εποχή της τεχνολογικής του αναπαραγωγιμότητας, 1935
[3] Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, Σύννεφο με παντελόνια, 1915
[4] Francisco de Goya, Perro semihundido, 1819, (λεπτομέρεια του πίνακα αποτελεί η εικόνα του κειμένου)
[5] Ναζίμ Χικμέτ, Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή

Γεννημένος το 1984 στην Λάρισα, εγκλωβισμένος για κάποια χρόνια στην Ιταλία, αντί να μάθει να ξυπνάει στις αίθουσες δικαστηρίων έμαθε να βρίσκεται στις αίθουσες κινηματογράφου καθώς και πίσω από φωτογραφικές μηχανές. Έκτοτε γράφει για ταινίες και για σινεμά (καθώς και για ό,τι άλλο σκέφτεται) και φωτογραφίζει για φωτορεπορτάζ και για ευχαρίστηση. Είναι μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) και της Επιτροπής κρίσης και αξιολόγησης του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (ΕΕΤΕ).