Shadow-Ο Zhang Yimou υπογράφει μια αριστουργηματική ταινία πολεμικών τεχνών με επικές διαστάσεις

Η ταινία επανερμηνεύει την ιστορία των Τριών Βασιλείων της Κίνας στην επική περιπέτεια «Σκιά» που περιγράφει την ιστορία ενός ισχυρού Βασιλιά και του λαού του που έχουν εκδιωχθεί από την πατρίδα τους και επιθυμούν να την πάρουν πίσω. Ο Βασιλιάς είναι άγριος και φιλόδοξος αλλά τα κίνητρα και οι μέθοδοί του είναι άγνωστα και μυστήρια. Ο αρχιστράτηγός του είναι ένας οραματιστής που επιθυμεί διακαώς να κερδίσει τη μάχη αλλά χρειάζεται να αναπτύξει το σχέδιό του με απόλυτη μυστικότητα. Και υπάρχει και ένας κοινός θνητός γύρω από τον οποίο στροβιλίζονται οι αδυσώπητες δυνάμεις της ιστορίας, έτοιμες να τον κατασπαράξουν. Μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας της Κίνας, αυτής των σωσιών που χρησιμοποιούνταν για την ασφάλεια επιφανών προσώπων, συνδυάζεται με μια αισθητική πρόταση βγαλμένη από σελίδες κινέζικης καλλιγραφίας, χωρίς όμως το τελικό αποτέλεσμα να συγκρίνεται με τα κλασσικά παλαιότερα έργα που καθιέρωσαν τον Zhang Yimou στον ανατολικό και δυτικό κόσμο.

Ο Zhang Yimou αναδείχθηκε ο κύριος εκφραστής της γενιάς σκηνοθετών που εκπαιδεύτηκαν μέσα από την Πολιτιστική Επανάσταση και ενώ διδάχθηκαν το σοσιαλιστικό τρόπο κινηματογράφησης, τον απέρριψαν και επηρεάστηκαν από πιο δυτικές μεθόδους. Σε πλήθος ταινιών της πρόσφατης και παλαιότερης καριέρας του αναμοχλεύει γεγονότα από εκείνη την εποχή. Μέσα από μεγάλα πλάνα της αχανούς κινέζικης υπαίθρου, αλλά και γκρο πλαν των γυναικείων χαρακτήρων ,επένδυσε στον συμβολισμό των χρωμάτων, στην ωμή και πρωτόγονη ενέργεια που αποπνέει το φυσικό τοπίο. Σε αυτή την ταινία δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω, καθώς το Shadow εντάσσεται στο wuxia είδος, δηλαδή είναι πολεμική ταινία επικών διαστάσεων. Οι γυναικείοι χαρακτήρες παραγκωνίζονται προκειμένου να αναδειχθεί η ανδρεία των ανδρών πολεμιστών, αν και τονίζεται ο εγκλωβισμός τους και η μάταιη προσπάθεια να πάρουν θέση στα γεγονότα.

Είναι γεγονός πως τα συγκροτητικά στοιχεία της σκηνοθετικής ματιάς του Zhang Yimou με τα οποία τον γνώρισε το ευρύ κοινό στα «Ιπτάμενα Στιλέτα» και στον «Ήρωα», δηλαδή η χρήση του χρώματος και οι άριστα χορογραφημένες σκηνές μάχης, είναι παρόντα και σε αυτή την ταινία. Αυτή τη φορά το αισθητικό θέμα της κινέζικης καλλιγραφίας  διατρέχει το σύνολό της, με ασπρόμαυρα πλάνα μέσα από τα οποία ξεπροβάλλει το χρώμα του δέρματος των ηρώων αλλά και του κόκκινου του αίματος  αλλά και την χρήση της βροχής ως τέχνασμα που σε συνδυασμό με τα αέρινα υφάσματα ενισχύει το αισθητικό υπερθέαμα. Όπως δήλωσε και ο ίδιος: «Ήθελα πάντα να πειραματιστώ με αυτή την αισθητική και αυτό το μοναδικό στυλ. Μου φαίνεται πολύ «κινέζικο» το εφέ του μελανιού. Ειδικά οι σκηνές της βροχής έχουν μια πολύ ρευστή υφή και δημιουργούν μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα.» Το νερό αποτελεί λόγω της ρευστότητας του σύμβολο θηλυκότητας(yang) στο σύμβολο του yin και yang, που αποτελούν δύο αντίθετες και συμπληρωματικές δυνάμεις της ζωτικής ενέργειας Τσι, που απαρτίζονται όλα τα πράγματα στο σύμπαν.

O άσπλαχνος βασιλιάς είναι σύμβολο yin καθώς δρα ψυχρά και δεν αποκαλύπτει τις σκέψεις του οπότε έρχεται σε σύγκρουση με τον αρχιστράτηγο, γιατί δεν θέλει να επανακατακτήσουν τα χαμένα εδάφη που ανήκουν στο διπλανό βασίλειο. Όμως εδώ και χρόνια ο αρχιστράτηγος καθώς είναι βαριά άρρωστος λειτουργεί μέσω ενός σωσία, που αποτελεί την «σκιά» του. Ο Zhang Yimou δίνει κινηματογραφικό χρόνο στους ήρωες προκειμένου να ξεδιπλώσουν τον χαρακτήρα και τα κίνητρά τους στο θεατή, προτού αρχίσουν οι σκηνές μάχης και η πολεμική εκστρατεία. Τραγικά πρόσωπα αποτελούν οι δυο γυναίκες, η νεαρή αδερφή του βασιλιά και η σύζυγος του αρχιστράτηγου, που λειτουργούν ως φωνές της λογικής μπροστά στον παραλογισμό του πολέμου και της βίας που διακατέχει τους άντρες.

Στο  σύνολό της η ταινία δεν καταφέρνει παρά το όποιο αισθητικό υπερθέαμα, να ξεπεράσει τις παλαιότερες δουλειές που τον ανέδειξαν, τόσο από άποψη πλοκής όσο και χαρακτήρων. Ενώ υπάρχουν αναλαμπές που θυμίζουν δημοφιλείς wuxia ταινίες του όπως τα «Ιπτάμενα Στιλέτα», λείπουν η σπίθα και η έμπνευση, ενώ κυριαρχεί η επανάληψη και η μανιέρα. Σίγουρα όχι από τις χειρότερες ταινίες του, όπως το πρόσφατο «Σινικό Τείχος» με τον Matt Damon, αλλά πολύ μακριά από τα «Raise the Red Lantern» και «Ju Dou».