«Στοπ» στον σκοταδιστικό νόμο κατά των αμβλώσεων στην Πολωνία

Η πολωνική κυβέρνηση «παγώνει» το νόμο απαγόρευσης των αμβλώσεων μετά τις μαζικές διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών.

| 08/11/2020

Δυο εβδομάδες μετά την ψήφιση ενός σκοταδιστικού νομοσχεδίου στην Πολωνία που ουσιαστικά απαγορεύει την άμβλωση, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί και να «παγώσει» το νόμο στο φόντο μαζικότατων κινητοποιήσεων. Αυτή η εξέλιξη δεν αποτελεί παρά μια απροσδόκητη νίκη για το φεμινιστικό κίνημα, που έδειξε την ισχύ του στο δρόμο σε μια συντηρητική χώρα με έντονο το στοιχείο του Καθολικισμού. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που η πρόταση στο Συνταγματικό Δικαστήριο προήλθε από το εθνικιστικό κόμμα της Πολωνίας (PiS),θέλοντας να εκμεταλλευτεί την κατάσταση με τις απαγορεύσεις των συναθροίσεων που επικρατεί λόγω του κορωνοϊού. Επίσης η ίδια πρόταση είχε κατέβει για πρώτη φορά το 2016, αλλά μπλοκαρίστηκε και τότε στο δρόμο μέσα από μαζικές απεργίες γυναικών.

Στην πραγματικότητα, η υπάρχουσα νομοθεσία που ισχύει από το 1993 είναι εξ’ αρχής περιοριστική καθώς προστατεύει τη ζωή του εμβρύου υπέρ της ευημερίας της κυοφορούσας και επιτρέπει τον τερματισμό της εγκυμοσύνης υπό τρεις περιπτώσεις: 1)αν η εγκυμοσύνη αποτελεί απειλή για τη ζωή ή την υγεία της εγκύου, 2)αν οι προγεννητικές διαγνώσεις ή άλλες ιατρικές ενδείξεις παρουσιάζουν υψηλή πιθανότητα για σοβαρή ή αμετάκλητη βλάβη του εμβρύου ή ανίατη ασθένεια που απειλεί τη ζωή του και 3)αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα αξιόποινης πράξης, όπως βιασμού ή αιμομιξίας. Η επιτροπή που είχε συγκληθεί για να προετοιμάσει το νομοσχέδιο τότε αποτελούνταν από μέλη της Επισκοπής, καθώς η Καθολική Εκκλησία προσπάθησε να ανακτήσει την επιρροή της στον κρατικό μηχανισμό μετά την περιθωριοποίησή της και την επικράτηση του κοσμικού δόγματος στην Πολωνική Λαϊκή Δημοκρατία μέχρι το 1989. Συγκεκριμένα, η οργάνωση Solidarność  που συνέβαλλε καθοριστικά στην ανατροπή του κομμουνιστικού καθεστώτος τη δεκαετία του 1980, συγκροτήθηκε γύρω από τον επαναπροσδιορισμό της «πολωνικότητας» που συντελείται μέσω της συνέχισης των παραδόσεων και των θεσμών, όπως ο καθολικισμός και η εκκλησία. Έτσι σύμφωνα με τη νέα πολωνική μυθολογία που ανέπτυξαν ο αφανισμός του έθνους  πραγματοποιήθηκε κατά τον κομμουνισμό, καθώς ήταν ένα πολιτικό σύστημα που «επιβλήθηκε» στους Πολωνούς από έναν «ξένο εισβολέα».

Έτσι ακόμα και σήμερα, οι Πολωνές κατέφευγαν στη Γερμανία, στη Σλοβενία ή σε άλλες γειτονικές χώρες για να κάνουν εκτρώσεις, ή στην χειρότερη γίνονταν παράνομα εντός της χώρας, οδηγώντας στην άνθηση μιας παράνομης «βιομηχανίας» εκτρώσεων. Μετά την ανακοίνωση ωστόσο του νόμου στις 23/10 που απαγόρευε την έκτρωση ακόμα και σε περίπτωση δυσμορφίας του εμβρύου, υπήρξε αντανακλαστικά ένα εξεγερσιακό κλίμα στην χώρα που έβαλε και την Εκκλησία στο στόχαστρο, με ακτιβιστές να εισβάλλουν στο εσωτερικό των εκκλησιών και να διακόπτουν την λειτουργία, να κάνουν γυμνές διαμαρτυρίες και να κάνουν γκράφιτι στις εκκλησίες. Ακροδεξιοί ανέλαβαν να «υπερασπιστούν» την πίστη και δημιούργησαν ομάδες κρούσης που επιτίθονταν στους/στις διαδηλωτές/διαδηλώτριες. Ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα κατήγγειλε «την προσβολή στο θρησκευτικό αίσθημα και τη βεβήλωση χώρων λατρείας», ενώ ο επικεφαλής του υπερσυντηρητικού, εθνικιστικού κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) Γιάροσλαβ Κατσίνσκι χαρακτήρισε όσους διαμαρτύρονται για τα αυτονόητα «εγκληματίες». Τελικά μετά από καθημερινές διαδηλώσεις και με αποκορύφωμα το βράδυ της Παρασκευής 30/10 όπου 150.000 άτομα διαδήλωσαν στην Βαρσοβία, ενώ τα τοπικά μέσα μιλούν για 430.000 άτομα που συμμετείχαν συνολικά σε 400 διαδηλώσεις σε όλη την χώρα μετά την ανακοίνωση, αψηφώντας τα περιοριστικά μέτρα λόγω πανδημίας.

Το ζήτημα που πάντα προέτασσε το φεμινιστικό κίνημα για αυτοδιάθεση των σωμάτων ανοίγει εμφατικά για την πολωνική κοινωνία, συμπαρασύροντας μια σειρά αιτημάτων για τις θηλυκότητες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, που καταδικάζει κυβέρνηση και Εκκλησία. Ο ηθικός πόλεμος και η πειθάρχηση των σωμάτων που προβάλλουν αποτελεί μια μόνο πτυχή της πατριαρχικής αντίληψης του κράτους, που πολλές φορές περιβάλλεται από ψευδοεπιστημονικό και συναισθηματικά χρωματισμένο λόγο. Η καμπάνια στην Ελλάδα «Αφήστε με να ζήσω» που στηρίχθηκε από συντηρητικούς πολιτικούς κύκλους και η απόφαση της Ιεράς Συνόδου για εορτασμό της ημέρας «αγέννητου παιδιού» είναι ενδεικτικό παράδειγμα του πως η θρησκεία ενισχύει το ιδεολόγημα της πυρηνικής οικογένειας και της κοινωνικής αναπαραγωγής. Τέλος, το φεμινιστικό κίνημα πρέπει να υπερασπιστεί το δικαίωμα στην ελεύθερη και συνειδητή μητρότητα μέσα από το αίτημα για ασφαλείς και δωρεάν εκτρώσεις.

 

 

εφημερίδα ΠΡΙΝ, 7/11/2020 –prin.gr