«Tetris»... το τρομερό!
Η προϊστορία ενός από τα δημοφιλέστερα ηλεκτρονικά παιχνίδια όλων των εποχών!
Ποιος να τό’ λεγε! Ενα από τα δημοφιλέστερα, διαχρονικότερα και θρυλικότερα ηλεκτρονικά παιχνίδια της ψηφιακής ιστορίας κατασκευάστηκε… στην «οπισθοδρομική», «μη αυτοματοποιημένη», τεχνολογικά «πρωτόγονη» Σοβιετική Ενωση! Το «Tetris», αυτά τα αεικίνητα ψηφιακά «τουβλάκια» που «εισήγαγαν» γενιές στον ηλεκτρονικό «θαυμαστό κόσμο» παρουσιάστηκαν σαν σήμερα, στις 6 Ιουνίου του 1984, από τον εφευρέτη τους, Σοβιετικό μαθηματικό, Αλεξέι Πάζιτνοφ.
Τίποτα, φυσικά, δεν γίνεται στην τύχη. Ο Πάζιτνοφ τέλειωσε την μέση εκπαίδευση στο σχολείο Νο 91 της Μόσχας. Το εν λόγω σχολείο επίσης δεν είναι τυχαίο. Δημιουργήθηκε την δεκαετία του ’20 στην βάση του προεπαναστατικού, 5ου Γυμνασίου, το οποίο ήταν ήδη διάσημο λόγω του ότι είχε μαθητές τον Μαγιακόφσκι και τον Παστερνάκ.
Σχολείο Νο 91
Το 1956 μεταφέρθηκε σε νεόκτιστο κτίριο στο οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα. Το 1959 αναλαμβάνουν την διεύθυνση του σχολείου δύο σημαντικοί παιδαγωγοί και ψυχολόγοι, ο Ντανίλ Ελκόνιν και ο Βασίλι Νταβίντοφ, οι οποίοι δημιουργούν ένα εργαστήρι έρευνας των δυνατοτήτων των μικρών μαθητών.
Το 1963 το σχολείο έλαβε το καθεστώς του πειραματικού και τέθηκε υπό τον έλεγχο της Ακαδημίας Παιδαγωγικών Επιστημών της ΕΣΣΔ. Από το 1969 άρχισαν να λειτουργούν σε αυτό μαθηματικές τάξεις. Εκτοτε, είναι ένα είδος «μαθηματικού γυμνασίου».
Στην συνέχεια ο Πάζιτνοφ τέλειωσε και το Ινστιτούτο Αεροπορίας της Μόσχας και άρχισε να εργάζεται στο Κέντρο Υπολογιστών της Ακαδημίας Επιστημών, με αντικείμενο την έρευνα πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη.
Αναζητώντας τις δυνατότητες ενός σοβιετικού υπολογιστή «Electronica – 60», αποφασίζει να μεταφέρει σε ψηφιακή μορφή ένα ήδη δημοφιλές στην Σοβιετική Ενωση μαθηματικό παιχνίδι με πλαστικά «τουβλάκια», τα οποία έφεραν από δύο και πάνω τμήματα τα οποία έπρεπε να συμπληρώσεις. Μάλιστα, ανάλογα με τον αριθμό των τμημάτων, το παιχνίδι είναι ονομασίες όπως «ντόμινο» (δύο τμήματα), «τρίμινο», «τετράμινο», «πεντάμινο» κλπ, με το πρώτο συνθετικό να είναι από την ελληνική γλώσσα.
«Electronica-60»
Το παιχνίδι ήταν πασίγνωστο ήδη από την δεκαετία του ’60. Μάλιστα, ένα πολύ δημοφιλές περιοδικό, το «Επιστήμη και Ζωή» με εκατομμύρια φύλλα τιράζ, είχε ειδικό ένθετο που γινόταν ανάρπαστο. Το 1975 εκδόθηκε και σχετικό βιβλίο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Πολύμινο», εκτοξεύοντας τις πωλήσεις των μικρών πλαστικών «τούβλων» στα παιχνιδάδικα όλης της σοβιετικής επικράτειας… στα ύψη!
Ξύλινο επιτραπεζιο «πεντάμινο»
Για τον Πάζιτνοφ, που δοκίμαζε τον υπολογιστή και με προβλήματα «παζλ», τα «τουβλάκια» του έδωσαν την ιδέα της μεταφοράς τους στο «κυβερνο-σύμπαν»! Ωστόσο, επειδή ο «Electronica – 60» δεν τα έβγαζε πέρα με τα «πεντάμινα», ο Πάζιτνοφ τον τροφοδοτεί με «τετράμινα» τουβλάκια, δίνοντας και το πρώτο συνθετικό του ονόματος του «Tetris», με την κατάληξη να προέρχεται από την λέξη «τένις», την άλλη αγάπη του επιστήμονα.
Για τους pc της IBM, την «μεταγλώττιση» έκανε σε Turbo Pascal, ένας 16χρονος Σοβιετικός, ο Βαντίμ Γκερασίμοφ.
Μέσα σε λίγους μήνες όλη η Μόσχα παίζει «Tetris» και πολύ γρήγορα, όλος ο πλανήτης. Μάλιστα, η μουσική που επιλέγει ο Πάζιτνοφ για το παιχνίδι του είναι ένα ρωσικό παραδοσιακό τραγούδι, η Korobushka!
Ενας Ούγγρος έμπορος ηλεκτρονικών υπολογιστών, ο Ρόμπερτ Στέιν, συναντά τον Πάζιτνοφ στην Μόσχα και του ζητά την άδεια του παιχνιδιού. Για λόγους οι οποίοι παρέμειναν άγνωστοι στον Ούγγρο έμπορο, ο επιστήμονας συμφωνεί… τζάμπα! Ωστόσο, ήταν μια μάλλον αναμενόμενη κίνηση για μια μακράν μη εμπορευματική κουλτούρα με την οποία διαπαιδαγωγούνταν οι Σοβιετικοί πολίτες.
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ο ίδιος ο Πάζιτνοφ έφυγε στις ΗΠΑ μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ και εργάστηκε σαν προγραμματιστής στην Microsoft μέχρι και το 2005. Το 2010, σε μια συνέντευξή του είπε ότι ποτέ δεν εγκατέλειψε την εξέλιξη του Tetris, προσπαθώντας να το μετατρέψει σε παιχνίδι πολλαπλών παικτών. Ωστόσο, όπως είπε, είναι αδύνατον! Διότι το Tetris έχει τέτοια εσωτερική δυναμική που στις ανώτερες «πίστες» είναι αδύνατον να στρέψεις τα μάτια σου στο τί κάνει ο άλλος παίκτης διότι, πολύ απλά, θα χάσεις.
Σε μια εποχή όπου τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ξεπερνούν πλέον σε κάθε τομέα ακόμη και κινηματογραφικές υπερπαραγωγές, τα ψηφιακά «τουβλάκια» του Tetris φαίνεται ότι «γεννήθηκαν» για να μείνουν…
