Το κλάμα του αρχηγού
και η εκδίκηση των Scousers

Μία και πλέον βδομάδα μετά την 25η μαύρη επέτειο του Hillsborough και λίγες μέρες μόλις μετά τον “τελικό” της Λίβερπουλ με τη Τσέλσι την περασμένη Κυριακή, μια σειρά από γεγονότα και σκέψεις έρχονται να συνδεθούν με τέτοιο τρόπο, που ανεβάζει ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον για το χιτσκοκικό φινάλε της φετινής Premier League. Οι οπαδοί της Liverpool πάντως φαίνεται να το έχουν πιστέψει εδώ και καιρό και δεν αρκεί το στραβοπάτημα της τελευταίας Κυριακής για να αλλάξουν έτσι εύκολα άποψη.
Άλλωστε θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι το παιχνίδι της περασμένης Κυριακής και η ήττα από την Τσέλσι, παρά το γεγονός ότι πλήγωσε σε ένα βαθμό το όνειρο, με τον τρόπο του, επισφράγισε την ανέλπιστα καλή φετινή χρονιά της ομάδας του Merseyside. Η «μικρή» όπως την είχαν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια Λιβερπουλ, ανάγκασε τη ψηλομύτα Τσέλσι σε εξαιρετικά αμυντικογενές παιχνίδι με κλείσιμο, καθυστερήσεις, διωξίματα «όπως – όπως» και «κλέψιμο» ουσιαστικά των τριών βαθμών της νίκης (που οφείλεται εν πολλοίς και σε ένα ασυνήθιστο λάθος – στραβοπάτημα του αρχηγού της Steven Gerrard). Το εν λόγω παιχνίδι επίσης ξαναφούντωσε και το «μίσος» ανάμεσα στις δύο ομάδες με μικρής έκτασης επεισόδια μάλιστα να λαμβάνουν χώρα μετά το ματς ανάμεσα στους οπαδούς τους. Και κάπως έτσι παίρνουμε αφορμή να ξαναθυμηθούμε κάποια γεγονότα…
Από το Hillsborough…
Το νεότερο θύμα του Hillsborough ήταν ο Jon Paul Gilhooley. Ήταν ένα από τα 96 θύματα που σκοτώθηκαν, ακολουθώντας την αγαπημένη τους ομάδα, σε εκείνον το μαύρο ημιτελικό του FA Cup. O Steven Gerrard κάθε φορά που περνάει από το Μνημείο καρφώνει το βλέμμα του σε αυτό το όνομα. Του “δίνει θάρρος στο ζέσταμα” και “παίζει γι αυτόν” όπως εκμυστηρεύεται στην αυτοβιογραφία του. Τον ήξερε πολύ καλά, ήταν ο αγαπημένος του ξάδερφος μοιράζονταν από κοινού την αγάπη για το ποδόσφαιρο, αλλά σκοτώθηκε άδικα στην ηλικία των 10 ετών. Ο Gerrard θυμάται ακόμα τους γονείς του John-Paul πριν από το επίσημο ντεμπούτο του, να φωνάζουν στον μετέπειτα αρχηγό της Λίβερπουλ: “ο Paul θα ήταν πολύ περήφανος για σένα”. Κατά τη διάρκεια αυτού του παιχνιδιού “ένιωθε τα μάτια του να τον παρακολουθούν, ένιωθε ότι εκπλήρωνε ένα κοινό τους όνειρο…”
Η αλήθεια για το τι συνέβη στην τραγωδία του Χίλσμπορο άργησε να φανερωθεί για 23 ολόκληρα χρόνια. Μόλις το 2012 κυκλοφόρησε η περιβόητη πλέον έκθεση της ανεξάρτητης αρχής αποτελώντας δημόσια παραδοχή ότι είχανε πει ψέματα όλοι τους! Αστυνομία, κυβέρνηση, ΜΜΕ είπαν συνειδητά ψέμματα όχι μόνο στο Λίβερπουλ αλλά σε όλη την Αγγλία. Όχι μόνο στους scousers αλλά σε όλα τα παιδιά που τη βγάζουν στις κερκίδες. Είκοσι τρία χρόνια μετά, ο Gerrard δήλωσε ότι “δεν είναι πια σε θέση να διαβάσει την έκθεση του Hillsborough Independent Panel” , και ότι “ίσως ποτέ να μην τα καταφέρει” .
Και όντως τα βασικά στοιχεία της έκθεσης είναι αρκετά για να γεμίσει κάθε φίλαθλος, κάθε οπαδός, κάθε άνθρωπος με οργή. Ούτε λίγο ούτε πολύ αποκαλύπτεται ότι ο τρόπος που τα μέσα, η κυβέρνηση και η αστυνομία “έριξαν φως στην υπόθεση και τις ευθύνες της” δεν ήταν τίποτε άλλο από μια συγκάλυψη, μια ενορχηστρωμένη εκστρατεία δυσφήμησης με εντολές από την κορυφή της κυβέρνησης και ότι αποτελεί σκάνδαλο της ύψιστης μορφής. Σε συνέντευξη του στην αγγλική Guardian ο Gerrard εξηγεί το λόγο που φοβάται να διαβάσει την αναφορά. Του είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαβάσει τη λεπτομέρεια ότι η αστυνομία πήρε δείγμα αίματος ακόμη και από το σώμα του νεκρού 10χρονου ξαδέλφου του για να ελέγξει τα επίπεδα αλκοόλ(!) “Δεν μπορώ να το διαβάσω, δεν μπορώ να φανταστώ τι άλλο μπορεί να αναφέρεται εκεί” συμπληρώνει…
Στο πλαίσιο της πολυδιαφημισμένης της εκστρατείας για την πάταξη του χουλιγκανισμού αλλά κυρίως έχοντας την ανάγκη να κρατήσει ακέραιο το προφίλ της σιδερόφρακτης κρατικής ισχύος, σε ένοχη συνεργασία με τα ανώτερα στελέχη της αστυνομίας και με την “αθώα” συνεισφορά του Τύπου, η τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας, Margaret Thatcher, προσπάθησε να διαμορφώσει μια εκδοχή, ώστε οι πάντες να πιστέψουν πως το Hillsborough ήταν απλά μία ακόμη περίπτωση χουλιγκανισμού. Ότι μόνοι υπαίτιοι ήταν οι άθλιοι των γηπέδων. Αυτοί είχαν την ευθύνη για την τραγωδία, οι μεθυσμένοι χούλιγκαν, που βρέθηκαν στο γήπεδο χωρίς εισιτήριο και έκαναν φασαρίες.
Για να επιβεβαιωθεί, λοιπόν, αυτή η εκδοχή αλλοιώθηκαν σκόπιμα 164 καταθέσεις απλών αστυνομικών ,που ήταν εκείνη την ημέρα στο γήπεδο, αφαιρώντας εντελώς 116 παραγράφους, που περιέγραφαν τις αστυνομικές παραλείψεις και την έλλειψη συντονισμού για να σωθούν κάποιες ζωές. Ενώ υπήρχαν 42 ασθενοφόρα στο γήπεδο, μόνο 2 μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο να προσφέρουν ιατρική βοήθεια, διότι “γινόντουσαν συμπλοκές με χούλιγκαν”. Οι ιατροδικαστές πήραν δείγματα αίματος από μικρά παιδιά για να τσεκάρουν τα επίπεδα αλκοόλ και η αστυνομία έψαχνε τα ποινικά μητρώα των νεκρών, ώστε να βρει στοιχεία που να τους καταδικάζει και να τους επιρρίψει ευθύνες.
Αυτά έγιναν από την πλευρά του κράτους και της αστυνομίας. Η φωνή τους όμως, ο Τύπος, έπαιξε τον πιο βρώμικο ρόλο και ήταν αυτός που διαμόρφωσε με τέτοιο τρόπο την κοινή γνώμη, που προτιμούσε να πιστέψει τα επίσημα χείλη, από τις οικογένειες των θυμάτων. Οι οπαδοί της Λίβερπουλ κατηγορήθηκαν από πολλούς ότι «φταίγανε οι ίδιοι» για το τι έγινε στο Hillsborough. Οι scousers (η ονομασία από το scouse – φτηνό κρέας που καταναλώνονταν μαζικά από φτωχότερα στρώματα και χρησιμοποιήθηκε επίσης για να περιγράψει την τοπική προφορά και τα ιδιωματικά στοιχεία που έχει η ομιλία στην περιοχή του Merseyside) άλλωστε ποτέ δεν είχαν τη φήμη του εκλεπτυσμένου Άγγλου. Εργατόπαιδα από το μεγάλο λιμάνι με κακούς τρόπους και συνήθειες. Έτσι δεν φάνηκε δύσκολο στους “ευγενείς” της εξουσίας να βγάλουν ετυμηγορία. Αυτοί έπρεπε να φταίνε.
Το χυδαίο εξώφυλλο της Sun την επόμενη μέρα του τραγικού συμβάντος με τον τεράστιο τίτλο «Η ΑΛΗΘΕΙΑ», έγραφε μεταξύ άλλων ότι “οι οπαδοί έκλεβαν τους νεκρούς, κατουρούσαν τους γενναίους αστυνομικούς και έδερναν αυτούς που έδιναν το φιλί της ζωής” δημιουργώντας μας ακόμη και τώρα κύματα οργής και αηδίας. Σε συντεταγμένη υπηρεσία οι περισσότερες εφημερίδες αναπαρήγαγαν ρεπορτάζ που μιλούσαν για χουλιγκανισμούς που δεν συνέβησαν ποτέ, διαμορφώνοντας την άποψη ότι η ευθύνη είναι το θυμάτων. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν μαγαζιά πιστά στο γενικευμένο μποϋκοτάζ απέναντι στην εφημερίδα, που ξεκίνησε από εκείνο τον Απρίλη.
Η τραγική επιβεβαίωση όμως ότι η Θάτσερ είχε πετύχει σε ένα βαθμό το σκοπό της, δεν προήρθε από τις εφημερίδες ή τις παραποιημένες εκθέσεις της αστυνομίας. Όλα αυτά αποτελούσαν απλά εργαλεία άλλωστε. Η φράση “Αυτοί ήταν στο Hazel, τα ίδια έκαναν και στο Hillsborough, μόνο που εκεί σκοτώθηκαν μεταξύ τους” αποτελούσε, πολύ γρήγορα μετά το γεγονός, πλειοψηφικά την κατακλείδα όποτε άνοιγε αυτή η κουβέντα μεταξύ και άλλων οπαδών. Το πραγματικό δίκιο έμενε ανήμπορο και εγκλωβισμένο στις οικογένειες των θυμάτων και την πόλη του Λίβερπουλ.
Βέβαια από την κυβέρνηση, την αστυνομία και τα ΜΜΕ μπορεί να τα περιμένεις όλα. Όχι όμως και από απλούς οπαδούς, θα πεις αγαπητέ αναγνώστη, ακόμη κι αν αυτοί κάθονται στο αντίπαλο πέταλο. Δυστυχώς όμως για την ιστορία μας πολλοί από αυτούς δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να δουν την αλήθεια πίσω από τα ψέματα της Sun και της Θάτσερ. Οι οπαδοί της United που φώναζαν για πολλά χρόνια “you killed your own fans, murdering bastards, 96 were not enough” και οι οπαδοί της Chelsea που τους αποκαλούν κατά κόρον “murderers” (δολοφόνους) εμπέδωσαν και αναπαρήγαγαν με το χειρότερο τρόπο τη φωνή της αστυνομίας και του κράτους. H θατσερική προπαγάνδα έμενε ζωντανή όχι από τις εφημερίδες και τις επίσημες ανακοινώσεις του λόρδουTaylor, αλλά από τις απέναντι κερκίδες. Το περίφημο “typical scousers, always the victim, never your fault”, που ήταν η κλασική ειρωνική απάντηση για το Hillsborough, ακολουθούσε για καιρό τους οπαδούς της Λίβερπουλ παντού.
Εξαίρεση φωτεινή (και όμορφη) η Έβερτον. Η οποία αν και κύρια αντίπαλος της Λίβερπουλ απέδωσε φόρο τιμής στα θύματα μία βδομάδα αμέσως μετά την ανακοίνωση της έκθεσης. (Σημ: Η Έβερτον έχει και τη δυνατότητα στην επόμενη αγωνιστική να κόψει βαθμούς από τη Σίτι, κύρια αντίπαλο της Λίβερπουλ στην κούρσα για το πρωτάθλημα την επόμενη αγωνιστική)
…στη Λίβερπουλ της νέας εποχής
Μετά το πέρας του αγώνα με την City o Gerrard κοιτάει στον ουρανό και στο μυαλό του έρχεται η εικόνα του μικρού Joan-Paul, οι εφιαλτικές σκηνές που έβλεπε στην τηλεόραση την ημέρα της τραγωδίας και στα αυτιά του ηχούν τα προσβλητικά συνθήματα των οπαδών. Βάζει τον αγκώνα να καλύψει το πρόσωπο του και δεν συγκρατεί τα δάκρυα του, αλλά, ταυτόχρονα, βρίσκει την δύναμη να μαζέψει τους συμπαίκτες του και να δώσει όρκο πίστης και νίκης για το επόμενο παιχνίδι.
Γιατί είναι αλήθεια (και το νιώθεις κι εσύ αγαπητέ αναγνώστη) ότι αυτή η δικαίωση με την έκθεση του ‘12 πρέπει επιτέλους να βρει κάπως και το αθλητικό της σκέλος. Και η φετινή, «μαγική» σεζόν μπορεί να αποτελέσει τον τρόπο. Και να πάρει σάρκα και οστά και με έναν τρόπο ποδοσφαιρικό η “εκδίκηση των scousers” απέναντι και σ’ αυτούς, τους οπαδούς των άλλων αγγλικών ομάδων, που τόσο εύκολα πείστηκαν κάποτε από τη θατσερική συμπαιγνία.
Άλλωστε η τελευταία φορά που η Λίβερπουλ κατέκτησε πρωτάθλημα ήταν μόλις ένα χρόνο μετά την τραγωδία. Έχουν υπάρξει μεγάλες στιγμές από τότε (όπως η κατάκτηση του Champions League) αλλά τα τελευταία χρόνια η ομάδα παραπαίει ανάμεσα σε διοικητικά προβλήματα και λάθος επιλογές.
Φέτος όμως καταφέρνει να αποτελεί και πάλι μια σχεδόν ρομαντική ιστορία. Μια ποδοσφαιρική ιστορία από αυτές που δύσκολα δε θα σου αρέσουν. Κόντρα στα προγνωστικά, χωρίς τα δυσθεώρητα μπάτζετ των αντιπάλων της, πλέον για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια η Λίβερπουλ έχει βάσιμες ελπίδες να κατακτήσει το πρωτάθλημα. Κι αν ακόμη η Τσέλσι έκλεψε τους βαθμούς στο τελευταίο ματς αναγνωρίζοντας στην πράξη με το παιχνίδι την ανωτερότητα της αντιπάλου , το γεγονός ότι η ελπίδα παραμένει ζωντανή δίνει ξεχωριστό ενδιαφέρον στα τελευταία παιχνίδια της Premier League.
Γιατί μοιάζει πια ότι αφού περάσανε 23 χρόνια για να φανερωθεί η αλήθεια και έφυγε μέχρι και η Θάτσερ για άλλους τόπους χλοερούς, η Λίβερπουλ να είναι απαλλαγμένη από το βάρος της σκευωρίας και του κακού δαίμονα. Έτσι μπορεί και πρέπει να έρθει η κατάκτηση του πρωταθλήματος από την Λίβερπουλ, με την ιστορία να εκδικείται. Κι έτσι πρέπει να βρει η εκδίκηση στο πρόσωπο του αρχηγού τον κύριο εκφραστή της. Στον Στίβεν Τζέραρντ που ένα χρόνο μετά την τραγωδία, θα πατήσει για πρώτη φορά το πόδι του στις ακαδημίες της Λίβερπουλ για να δεθεί με ακόμη ένα τρόπο για πάντα με την ιστορία τις λύπες και τις χαρές αυτής της ομάδας. Στο πρόσωπο του, συμπυκνώνεται, ο αγώνας των οικογενειών για δικαίωση όλα αυτά τα χρόνια καθώς και η δίψα για την κατάκτηση του πρωταθλήματος από το 1990. Οι οικογένειες των θυμάτων και η ίδια η ιστορία αυτής της ομάδας εξέλεξαν το δικό τους αρχηγό. Ο Gerrard είναι «ένας από αυτούς» και υπάρχει στον αγωνιστικό χώρο για αυτό το σκοπό.
Κι αν το ντεμπούτο του ήταν το κοινό όνειρο που μοιραζόταν με το ξάδερφο του, η κατάκτηση του πρωταθλήματος μπορεί να είναι το κοινό όνειρο που μπορεί να μοιραστεί και να πανηγυρίσει με όλες τις οικογένειες των θυμάτων. Με αρχηγό τον άνθρωπο που δεν θα φορέσει ποτέ άλλη εμφάνιση εκτός από αυτήν της ομάδας του Merseyside, οι οπαδοί της εδώ και καιρό τραγουδούν:
“We’re gonna win the league, we’re gonna win the league, and now you gonna believe us, we’re gonna win the league!”
Οι δύο όψεις του συνθήματος είναι εμφανείς. Από την μία κανείς δεν πίστευε ότι η Λίβερπουλ των τελευταίων χρόνων θα μπορούσε να βρεθεί στη θέση του διεκδικητή του πρωταθλήματος και να πραγματοποιεί αυτήν την απίστευτη πορεία. Και από την άλλη, κανείς δεν πίστευε όλα αυτά τα χρόνια ότι για την τραγωδία δε έφταιγαν τα παιδιά από την κερκίδα και η αγάπη τους για την ομάδα του λιμανιού.
Πολλά ακόμη θα μπορούσαν να λεχθούν, αρκετά εκ των οποίων ίσως και με πιο ακριβή ή προσεγμένο τρόπο. Στην τελική, σε λίγες μέρες το μόνο που θα μπορεί πραγματικά να δώσει λίγη παραπάνω αξία σε αυτό το ιδιαιτέρως υποκειμενικό άρθρο για όλους εμάς τους ποδοσφαιρόφιλους, που πεθαίνουμε για εκείνες τις λίγες στιγμές που ο «ρομαντισμός» βρίσκει τρόπο να ραγίζει τη βιτρίνα του σύγχρονου ποδοσφαίρου, είναι το εξής: Να καταφέρει ο captain να σηκώσει για πρώτη φορά στην καριέρα του την κούπα και να την αφιερώσει εκεί ψηλά στον Joan – Paul και τους υπόλοιπους αδικοχαμένους scousers…
Παράρτημα: Βαθμολογία και πρόγραμμα των διεκδικητών του πρωταθλήματος
Η Τσέλσι έχει πλέον φτάσει στους 78 βαθμούς, στο -2 δηλαδή από την πρωτοπόρο Λίβερπουλ.
Από την άλλη ακολουθεί η Μάντσεστερ Σίτι, η οποία επικράτησε της Κρίσταλ Πάλας και έφτασε τους 77 βαθμούς, έχοντας μάλιστα και ένα παιχνίδι λιγότερο από τις Λίβερπουλ και Τσέλσι.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η περίπτωση της ισοβαθμίας, σε περίπτωση που Λίβερπουλ και Μάντσεστερ Σίτι κερδίσουν στα παιχνίδια που τους απομένουν. Εκεί, θα μετρήσει η διαφορά των γκολ, με τους «πολίτες» να έχουν οχτώ παραπάνω τέρματα. Φυσικά από την πλευρά της η Τσέλσι ελπίζει σε «στραβοπάτημα» τόσο της Λίβερπουλ, όσο και της Σίτι, που σε συνδυασμό με δικές της νίκες θα την αναδείξουν πρωταθλήτρια.
ΛΙΒΕΡΠΟΥΛ
05/05 Κρίσταλ Πάλας – Λίβερπουλ
11/05 Λίβερπουλ – Νιούκαστλ
ΤΣΕΛΣΙ
04/05 Τσέλσι – Νόριτς
11/05 Κάρντιφ – Τσέλσι
ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΣΙΤΙ
03/05 Έβερτον – Μάντσεστερ Σίτι
07/05 Μάντσεστερ Σίτι – Αστον Βίλα (εξ αναβολής)
11/05 Μάντσεστερ Σίτι – Γουέστ Χαμ