Vietnam blues

Ο πόλεμος του Βιετνάμ στα νέγρικα μπλουζ (α' μέρος)

| 14/11/2017

Α white man’s war, a black man’s fight


Ο πόλεμος του Βιετνάμ είδε το μεγαλύτερο ποσοστό των μαύρων που υπηρέτησε ποτέ σε ένα αμερικανικό πόλεμο. Κατά τη διάρκεια της συμμετοχής των ΗΠΑ στον πόλεμο αυτό (1965-1969), οι μαύροι οι οποίοι υπηρετούσαν στον αμερικανικό στρατό ανέρχονταν σε 12,6 τοις εκατό του συνολικού αριθμού των στρατιωτών στο Βιετνάμ, όταν ο συνολικός αριθμός των μαύρων στις ΗΠΑ ανερχόταν σε 11 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού. Η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Βιετνάμ συνέπεσε με την εκδήλωση εσωτερικής εκστρατείας εναντίον του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα. Από την αρχή, η χρήση ή η εικαζόμενη υπερβολική εμπλοκή των μαύρων αμερικανικών στρατευμάτων στον πόλεμο αυτό, έφερε αναταραχές και ενέργειες κατά του ρατσισμού. Οι ηγέτες στα κινήματα των κοινωνικών δικαιωμάτων και πολλοί άλλοι, συμπεριλαμβανομένου του Martin Luther King, Jr., περιέγραψαν τη σύγκρουση στο Βιετνάμ ως ρατσιστική: ‘πόλεμος των λευκών, αλλά μάχη των μαύρων’ (a white man’s war, a black man’s fight). Στους εθελοντές και τους στρατεύσιμους συμπεριλαμβάνονταν και πολλοί απογοητευμένοι μαύροι, των οποίων η ανυπομονησία με τον πόλεμο και οι καθυστερήσεις στην πρόοδο των φυλετικών δικαιωμάτων στην Αμερική, τελικώς, οδήγησαν σε ταραχές σε ένα αριθμό πλοίων και στρατιωτικών βάσεων.

Ο πόλεμος του Βιετνάμ έμεινε καλά αποτυπωμένος στους κύκλους της αμερικάνικης μουσικής, ειδικά της κάντρυ και της σόουλ. Εκτός από τη μουσική αυτή, κανένα άλλο είδος της δεν μπορεί να μας προσφέρει τόσα πολλά κοινωνικά σχόλια για το θέμα μας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των στρατευμένων προερχόταν είτε από φτωχούς λευκούς είτε από φτωχούς μαύρους, στους οποίους τα είδη αυτά της μουσικής ήταν αντιστοίχως δημοφιλέστατα. Αλλά και στα μπλουζ, τα παραδείγματα υπήρξαν άφθονα. Στη δεκαετία του 1960 πολλοί ήταν και οι μπλουζ τραγουδιστές που έστρεψαν την προσοχή τους στη σύγκρουση στο Βιετνάμ. Από ιστορικής πλευράς, οι μουσικοί αυτοί, τραγούδησαν για επίκαιρα γεγονότα, όπως η οικονομική ύφεση, ο πόλεμος, και η προεδρική πολιτική.  Αλλά ανοικτό παραμένει το  ερώτημα σε ποιο βαθμό αυτή η προσοχή και απασχόληση σχετικά με τον πόλεμο του Βιετνάμ ήταν μια συνειδητή προσπάθεια να ευχαριστήσει με διαμαρτυρίες τη γενιά του Woodstock. Τα μπλουζ, ξέρουμε καλά, ότι έπεσαν σε δημοτικότητα στη δεκαετία του 1950, για να αναβιώσουν ξανά στη δεκαετία του 1960 από τους ίδιους ανθρώπους που ήταν αντίθετοι στην εμπλοκή της Αμερικής στον πόλεμο του Βιετνάμ και οι οποίοι αγόραζαν σε επανέκδοση τα άλμπουμ των μπλουζ. Οι στίχοι των τραγουδιών ποικίλλουν, από τη βαθιά ανησυχία για τους φίλους που είχαν επιστρατευτεί και την οικογένειά τους, την ανησυχία για τα εγχώρια κοινωνικά ζητήματα, όπως είναι τα πολιτικά δικαιώματα και ο ρόλος που διαδραμάτιζαν οι αφροαμερικανοί στο στρατό, μέχρι την πλήρη αντίθεση και καταδίκη του πολέμου. Ας περιπλανηθούμε σε κάποια τραγούδια.

Ο πίνακας της κεντρικής φωτογραφίας έχει τίτλο Vietnam Blues και είναι του Jim Covarrubias (36″x24″, 2004)

[hr]

Η Cassandra Wilson (1955) είναι αναλογικά  καινούργια στο χώρο της τζαζ και του μπλουζ. Γεννημένη στο Τζάκσον του Μισισιπή, δεν έμεινε απαθής από τον πόλεμο του Βιετνάμ κι αυτή όπως και τόσοι άλλοι μαύροι καλλιτέχνες του μπλουζ, κάποιους από τους οποίους θα παρουσιάσουμε στο άρθρο αυτό, που χωρίζεται σε 2 μέρη. Στο ‘‘Vietnam Blues’’ μας υπενθυμίζει την κατάσταση των πατριωτών της στη μακρινή χώρα, για το οποίο θέμα κανένας δεν δίνει δεκάρα. Προσεύχεται στο Θεό και τον παρακαλεί να βοηθήσει τους αδελφούς της εκεί πέρα στο μακρινό Βιετνάμ, ενώ παράλληλα απευθύνεται και στον Πρόεδρο της χώρας της.

“Vietnam Vietnam, everybody cryin’ about Vietnam/ The law all the days killing me down in Mississippi, nobody seems to give a damn/Oh God if you can hear my prayer now, please help my brothers over in Vietnam/ The poor boys fightin’, killin’ and hidin’ all in holes/ Maybe killin’ their own brother, they do not know/Mister President you always cry about peace, but you must clean up your house before you leave/ Oh how you cry about peace, but you must clean up your house before you leave/ How can you tell the world how we need peace, and you still mistreat and killin’ poor me.”



 J.B. Lenoir: Vietnam (Από το άλμπουμ Alabama Blues, 1965)

alabama4Παρά το χαλαρό ακουστικό  ύφος των μπλουζ του J.B. Lenoir, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960  έγραψε και έπαιξε θυμωμένα πολλά πολιτικά τραγούδια για το ρατσισμό και τον πόλεμο  και υπήρξε ένας από τους  πρωτοπόρους του κινήματος διαμαρτυρίας. Γεννημένος στο Monticello του Mississippi το 1929, εργάστηκε με τον Elmore James στη Νέα Ορλεάνη, πριν μετακομίσει στο Σικάγο στα τέλη του 1940 παίζοντας με τον Muddy Waters, και γίνει τελικά αργότερα αξιοσημείωτη προσωπικότητα της μπλουζ σκηνής του Σικάγο. Πέθανε ένα-δύο χρόνια μετά την ηχογράφηση του άλμπουμ αυτού, το 1967, στην ηλικία των 38 ετών. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, κυκλοφόρησε μόνο αυτό το άλμπουμ (Alabama Blues). Ηχογραφημένο στις 5 Μαΐου του 1965, στο Σικάγο του Ιλλινόις, περιείχε πολλές αναφορές στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα και άλλα πολιτικά γεγονότα. Δεν είχε κυκλοφορήσει στις ΗΠΑ εκείνη την εποχή, αλλά μόνο στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Αυστραλία. Το τραγούδι ‘Βιετνάμ’ (Vietnam),  ασχολήθηκε με την  ειδική κάρτα που έφτανε από την αρμόδια υπηρεσία στο σπίτι κάποιου και η οποία έλεγε ότι αυτός πρέπει να φύγει για το  Βιετνάμ. Στο τέλος του τραγουδιού, έθετε το ερώτημα πότε επιτέλους θα σταματήσουν όλοι οι πόλεμοι: Κύριε πήρα το ερωτηματολόγιο μου, ο θείος Σαμ θα με στείλει μακριά από εδώ, J.B. μπορείς να κρυφτείς, αλλά όχι να το αποφύγεις γιατί σε χρειάζονται πέρα στο Βιετνάμ. Και συνεχίζει λέγοντας στην καλή του να μην ανησυχεί, μόλις άρχισε να πετάει προς τα εκεί …. Κι ανησυχεί αν  κάποιος θα βρει το κορμί του εκεί πέρα…

«Lord I got my questionnaire/ Uncle Sam gonna send me away from here/ J.B. you can hide, but you cannot run/ They need you in Vietnam/ Sweetheart, please don’t you worry/ I’ve just begun to fly in the air/ Now the Vietnam shoot me down over there/ Lord you find my body there somewhere/ Oh lord, I wonder when will all wars come to an end?»

J.B. Lenoir: ‘Vietnam Blues’ (Από το άλμπουμ Crusade, 1970)

crusadeΈνα άλλο τραγούδι μπλουζ από τον J.B. Lenoir για τη σύγκρουση στο Βιετνάμ ήταν το τραγούδι ‘Βιετνάμ Μπλουζ’ (Vietnam Blues) το οποίο αρχικά ηχογραφήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1966 στο Sound Studio, στο Σικάγο, για τους γερμανούς παραγωγούς Horst Lippman και Johannes Rau, υπό την εποπτεία του μπλούζμαν Willie Dixon και με ντράμερ τον Freddie Below. Ωστόσο, φαίνεται ότι αυτό δεν κυκλοφόρησε εκείνη την εποχή, αλλά πρωτοεμφανίστηκε το έτος 1970, στο άλμπουμ με τίτλο ‘Σταυροφορία’ (Crusade, Polydor Records), το οποίο στη συνέχεια, το 1980, μετονομάστηκε σε ‘Down in Mississippi’. Η μουσική αμφοτέρων χαρακτηρίζεται από την απουσία μπάσου και ηλεκτρικής κιθάρας, και με την περιστασιακή παρουσία τύμπανου, που παραπέμπουν στα ακουστικά μπλουζ του προπολεμικού ήχου των μπλουζ. Ο J.B. Lenoir, προσπάθησε να συνδέσει το Βιετνάμ με τα πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ, και αναρωτήθηκε γιατί οι άνθρωποι διαμαρτύρονταν για το Βιετνάμ, αλλά αγνοούσαν ή ξεχνούσαν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι μαύροι  Αμερικανοί στην ίδια τη χώρα τους. Έτσι αναφωνεί γιατί όλοι κλαίνε για το Βιετνάμ, τη στιγμή που ο νόμος σκοτώνει αυτόν κάτω στο Μισισιπή και κανείς δεν φαίνεται να δίνει δεκάρα γι’ αυτό. Παρακαλεί το Θεό, αν μπορέσει να ακούσει την προσευχή του, και να βοηθήσει τους αδελφούς του που βρίσκονται πέρα στο Βιετνάμ, και πολεμάνε και σκοτώνονται εκεί. Στο τέλος καλεί τον Πρόεδρο που ενδιαφέρεται για την ειρήνη, να καθαρίσει πρώτα το δικό του σπίτι πριν φύγει!

«Vietnam, Vietnam, everybody cryin’ about Vietnam / The law killing me down in Mississippi, nobody seems to give a damn / Oh god if you can hear my prayer now, help my brothers over in Vietnam / The poor boys fighting and killing, maybe killing there own brothers, they do not know / Mr. President, you always cry about peace / But you must clean up your own house before you leave / How can you tell the world how we need be / And you still mistreating and killing poor me?»

Για το παραπάνω μπλουζ, υπάρχει και η εκτέλεση του 2003,  από την νεότερη αμερικανίδα καλλιτέχνιδα Cassandra Wilson, την οποία έχουμε βάλει στην εισαγωγή του άρθρου.

Το τραγούδι ‘Everybody Crying About Vietnam’ του J.B. Lenoir, είναι μια εναλλακτική εκδοχή του ‘Vietnam Blues’, που ηχογραφήθηκε ζωντανά σε μια ευρωπαϊκή περιοδεία με το American Folk Blues Festival, τον Οκτώβριο του 1965 στο Αμβούργο της Γερμανίας.  Οι στίχοι είναι αρκετά παρόμοιοι, αν και ο Lenoir μπήκε σε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη νομοθεσία των πολιτικών δικαιωμάτων. Έθεσε έτσι ευθέως το ερώτημα στον Πρόεδρο: ‘Αφού δεν μας δίνετε  τα πολιτικά μας δικαιώματα, γιατί μας στέλνετε να πολεμήσουμε’; Αυτό αντιπροσώπευε τη σχέση μεταξύ των πολιτικών δικαιωμάτων και των  φυλετικών σχέσεων και το ρόλο των αφροαμερικανών στο Βιετνάμ.

«I want you to hear what I hear, I hear some explosions / And a lot of bombs and guns shooting, lets go over to Vietnam / Everybody is crying about Vietnam… / Tell me, the civil rights Bill was killed in the House / People let me tell you about me beliefs / I never did believe the Bill was alive…. / Mr. President, if you don’t want to give us our civil rights / Why do you send us to fight?

romare-bearden-pittsburgh-memory-1964

Romare Bearden, Pittsburghmemory,1964

[hr]

Το τραγούδι ‘‘V.C. Blues’’ του Allen Orange, ήταν από τη σκοπιά ενός στρατιώτη στο Βιετνάμ, που μιλούσε στους αγαπημένους  πίσω στο σπίτι του. Τα αρχικά V.C. παραπέμπουν στους Βιετκόνγκ (Viet Cong),  την πολιτική και στρατιωτική επαναστατική οργάνωση και αντίσταση απέναντι στις ΗΠΑ και τη νότια βιετναμέζικη κυβέρνηση, μέσα από το Νότιο Βιετνάμ. Ο στρατιώτης εξέφραζε σε αυτό ένα βαθμό πατριωτισμού. Πρόκειται για ένα από τα λίγα μπλουζ τραγούδια που, κατά κάποιον τρόπο, υπεράσπιζαν τη συμμετοχή των στρατιωτών στον πόλεμο.  ‘…αγαπώ τη χώρα μου …, γι’ αυτό δεν με πειράζει να πεθάνω’. Υπενθύμιζε επίσης διάφορες εκδηλώσεις που θα χάσει: ‘…Δεν θα είμαι στο σπίτι αυτά τα Χριστούγεννα … και την ημέρα των ευχαριστιών’.

«Stay home girl for you will be safe in your mother’s arms / Because I’m over here in Vietnam baby and the V.C. is shooting at me / I want you back in the good old USA… / I won’t be home this Christmas darling / And Thanksgivings may pass me by / Over here there are a lot of fireworks / And it’s not the 4th of July… / If I don’t live to see you / Remember that I love you and my country / For this I don’t mind dying»

[hr]

Ο Johnny Shines (1915 – 1992), ήταν φημισμένος κιθαρίστας των μπλουζ του Δέλτα από το Μέμφις του Τεννεσί και ο οποίος περιόδευσε με τον Robert Johnson στη δεκαετία του 1930.  Αλλά με την αναβίωση της φολκ και των μπλουζ στη δεκαετία του 1960, ο Johnny Shines ηχογράφησε ένα δίσκο που περιέχει το τραγούδι ‘So Cold in Vietnam’ στο οποίο υπάρχει η αφήγηση από την οπτική γωνία ενός στρατιώτη, ο οποίος έχασε την αγαπημένη του, αλλά ξέρει και παρηγορείται από την ιδέα ότι θα χαρεί όταν της στείλει ένα  δαχτυλίδι αρραβώνων.

«It’s so cold in Vietnam/ Worst than I can say/ I know my baby will be happy/ When I sent her an engagement ring/ I wonder what’s the matter/ Because I can’t get no meat/ Well some black cat will be walking down my street…/ Well my mama is not happy/ Sometimes I feel like crying»

[hr]

King Soloman: Please Mr. President (Single, 1966)

Το κομμάτι ‘Please Mr.President’ με τον μπλούζμαν King Soloman, ηχογραφήθηκε με την ετικέτα Kent του Λος Άντζελες. Ο King Soloman είναι ένας διαφορετικός καλλιτέχνης από τον γνωστό τραγουδιστή της σόουλ, Solomon Burke. Κυκλοφόρησε το 1966, όταν στο Λευκό Οίκο, βρισκόταν ο Lyndon Baines Johnson, κι  ο αφηγητής του τραγουδιού παραπονιέται πικρά σε αυτόν γιατί τον έστειλε στο Βιετνάμ. Αγαπούσε τη χώρα του, γι’ αυτό ποτέ  δεν σκέφτηκε να κάψει την κάρτας της επιστράτευσης, αλλά προειδοποίησε τις γυναίκες των αμερικανικών ότι ‘ο Θείος Σαμ … σίγουρα  μπορεί να… πάρει τον άνθρωπό σας…’.

«Uncle Sam ain’t no woman/ Oh he sure can take your man/ I’m begging you please Mr. President/ Oh send me back home again/ Yes I love my country/ But leaving you was so hard/ I never did get the notion /To burn up my draft card/ I like to hug my pack and rifle/ And make-believe it is you /Until we can be together again baby/ It is the best thing that I can do»

[hr]

Το τραγούδι ‘To μπλουζ των  Βιετκόνγκ’ (Vietcong Blues) του Junior Wells, εξέφραζε συμπάθεια για εκείνους που κράτησαν  αντιπολεμική στάση στον πόλεμο του Βιετνάμ, καθώς και σε όσους πέθαναν εκεί μακριά. Ο αφηγητής άρχισε να τραγουδάει τα μπλουζ για τον αδελφό του… στο Βιετνάμ, και για όλες τις μητέρες, όλες τις γυναίκες, όλους τους πατέρες που είχαν ένα γιο ή τον άντρα που πολεμούσε. Ο αφηγητής επέμενε ότι εκείνοι που υποστηρίζουν τον πόλεμο πρέπει να κάνουν λάθος, και σημείωσε ότι μερικοί άνθρωποι δεν είχαν κανένα σεβασμό για την ‘χώρα’, λόγω του πολέμου. Ο Wells εκτέλεσε το συγκεκριμένο τραγούδι στο American Folk Blues Festival, το 1966, το οποίο εμφανίστηκε στη συνέχεια στο άλμπουμ The Blues/Today! Vol.1, της Vanguard Records. Γεννήθηκε ως Amos Wells Blakemore Jr.  (1934-1998) στο Μέμφις του Τεννεσί. Μετακόμισε στο Σικάγο στα τέλη του 1940 και έχτισε την καριέρα του πάνω στη σκηνή της σόουλ του Σικάγο, γνωστή για τα φωνητικά και τη φυσαρμόνικα.

«I woke up early this morning, I was feeling kind of blue / My landlady said you got a letter here, and I began to sing the blues / It was from my brother, don’t you know the boy is laying down in Vietnam / Lord, they said, you don’t have no reason to fight baby / But lord knows you think you’re right, but you got to be wrong / You wake up early in the morning, you don’t have nothing to eat / You can’t buy yourself no clothes, lord know who you can meet / My brother is in Vietnam, that’s why I’m singin’ these blues / You might not have no respect for your country darling / That’s why I’m singin’ these blues / The mothers, all the wives, all the fathers / That have sons in Vietnam, you hear me? / This is to you always

[hr]

Το μπλουζ  ‘Πηγαίνοντας στο Βιετνάμ’ (Going to Vietnam) του Big Amos Patton, από το Μισισιπή, και ανιψιό του διάσημου μπλούζμαν του Δέλτα της εποχής 1920-1930, Charley Patton, ηχογραφήθηκε στο Μέμφις, αλλά είναι πάρα πολύ κοντά σε αυτό που αποκαλούμε ηλεκτρικό στυλ ή Σικάγο μπλουζ, όπως και τα μπλουζ των Muddy Waters και Junior Wells. Οι στίχοι προέρχονται από έναν άνδρα που επιστρατεύεται για το Βιετνάμ, αφού ο θείος Σαμ έτσι αποφάσισε και άρα πρέπει να πάει, και ο οποίος εκφράζει τους φόβους του σχετικά με την αγαπημένη του, αν δηλαδή παραμείνει  πιστή σε αυτόν, αφού την παρακαλεί να του γράψει πως θα περνάει χωρίς αυτόν.

«Get up in the morning/ Straight to Vietnam/ I hate to leave you darling…/ Uncle Sam called me/ And I’ve got to go…/ I know you’re going to miss me…/ Please write and tell me how you’re getting along…/ I’m going to Vietnam/ Uncle Sam gonna send you a paycheck.»

[hr]

Το τραγούδι ‘Backlash Blues’ των Nina Simone και Langston Hughes, αναφέρεται τον πόλεμο του Βιετνάμ από την πρώτη στροφή, κάνοντας απευθείας σύνδεση μεταξύ του πολέμου και των πολιτικών δικαιωμάτων.  Όπως και στα προηγούμενα του J.B. Lenoir, το μπλουζ αυτό (1967) έθεσε ευθέως το ερώτημα γιατί η κυβέρνηση έστελνε αφροαμερικανούς να πολεμήσουν στο Βιετνάμ, ενώ πίσω στις ΗΠΑ, οι αφροαμερικανοί βίωναν τις διακρίσεις και αντιμετωπίζονταν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, με καθηλωμένους τους μισθούς και αυξημένους τους φόρους.

«Mr. Backlash, Mr. Backlash/ Just who do you think I am/ You raise my taxes, freeze my wages/ And send my son to Vietnam… /Do you think that all coloured folks/ Are second class fools»

[hr]

Στο μπλουζ  ‘Βιετνάμ’ (Viet Nam, 1968), η Madame Nellie Robinson έκανε έκκληση για τον τερματισμό του πολέμου του Βιετνάμ, προκειμένου να σταματήσει τους ανθρώπους από το να πεθαίνουν, αναφωνώντας ‘δείξτε έλεος, ένα παιδί  πεθαίνει’. Περιέγραψε τον πόνο που αισθάνονται οι εν λόγω μαχητές, που κυλιούνται μέσα στις λάσπες. Ταυτόχρονα έστρεφε το βλέμμα της πίσω, στις οικογένειες και τους φίλους των στρατιωτών, που υπέφεραν (mothers and fathers at home crying). Στο τέλος του τραγουδιού, οι παρενέργειες και η τραγωδία του πολέμου:  ‘‘Πήρα ένα γράμμα χθες που μου έγραφε ‘μητέρα θα είμαι σπίτι σύντομα’ Την επόμενη μέρα έλαβα ένα τηλεγράφημα λέγοντας ότι ο γιος σας… έφυγε και είναι νεκρός’’.

«Vietnam let’s pray to settle this war in Vietnam / Soldiers laying in mud holes moaning / Mothers and fathers at home crying / Lord have mercy a child is dying / Vietnam, Vietnam, lets pray to settle this war in Vietnam / I got a letter yesterday saying “mother I’ll be home soon” / The next day I received a telegram saying your son is dead and gone»

[hr]

Ο φημισμένος, γνωστός και με μεγάλη επιρροή  τραγουδιστής και τραγουδοποιός των μπλουζ, John Lee Hooker (1917-2001) έγραψε μερικά κομμάτια που σχετίζονται με το Βιετνάμ. Γεννημένος στο Μισισιπή, σε μεγάλο βαθμό έζησε και εργάστηκε στο Ντιτρόιτ. Άλλωστε το μπλουζ του Σικάγου, απαντούσε συνήθως στις βόρειες πόλεις της Αμερικής. Παρά το γεγονός όμως, ότι χρησιμοποιούσε ηλεκτρική κιθάρα και έπαιζε στον αμερικάνικο βορρά, το στυλ του Hooker ήταν  στενά συνδεδεμένο με τα αγροτικά  μπλουζ του νότου, όπως του Δέλτα, τη μουσική κάντρυ και τα φολκ μπλουζ. Το τραγούδι I Gotta Go to Vietnam’ ηχογραφήθηκε στις 29 Μαΐου του 1969 στα Vault Recording Studios, στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας, αλλά περιέργως δεν κυκλοφόρησε εκείνη την εποχή, αλλά το 1993. Ο Hooker λέει στον ακροατή ότι ο θείος Σαμ τον χρειάζεται, και γι’ αυτό έπρεπε να πάει στο Βιετνάμ, χωρίς να εκφράζει ανοιχτά  πατριωτισμό ή αντίθεση σε αυτό το γεγονός. Ο αφηγητής ήθελε, επίσης, το κορίτσι του να είναι καλό, ενώ αυτός θα βρισκόταν  μακριά.

«I rolled and I tumbled/ I cried the whole night long/ I rolled this morning baby/ I didn’t know right from wrong/ I’m going away baby, but I’ll be back someday/ I’ve been called to the army baby, lord I got to go/ Uncle Sam need me /I gotta go to Vietnam /Uncle Sam called me, Lord knows I got go/ You be good baby, I’ll get back home to you /Don’t let nobody tear my good name down»

[hr]

Το κομμάτι ‘Ο Πόλεμος του Βιετνάμ’ (Vietnam War), είναι μια διασκευή του ομώνυμου τραγουδιού του Lightnin’ Hopkins, από τον όχι και τόσο γνωστό μπλούζμαν Billy Bizor, ο οποίος γεννήθηκε στο Centerville του Τέξας, το 1913. Το τραγούδι ηχογραφήθηκε στις 15 Απριλίου 1968, στο Χιούστον του Τέξας, μόλις ένα χρόνο πριν ο καλλιτέχνης πεθάνει, τον Απρίλιο του 1969, στην ίδια πόλη. Σε όλο το άλμπουμ, τα τραγούδια ακούγονται παρόμοια με αυτά του Hopkins, ξάδελφο του Bizor. Στην πραγματικότητα, είναι ο Hopkins αυτός ο οποίος έχει τα περισσότερα και βασικότερα φωνητικά και παίζει σόλο ηλεκτρική κιθάρα σε αυτό το συγκεκριμένο κομμάτι, με τον Bizor στην φυσαρμόνικα και τον Elmore Nixon στο πολύ αχνό παίξιμο του πιάνου.

Οι στίχοι αναφέρονται σε μια εγκάρδια συνομιλία ανάμεσα σε μια μητέρα και το γιο της,  στις ΗΠΑ. Ο γιος συλλογιζόταν κατά πόσον ο αδελφός του, στο Βιετνάμ, θα μπορούσε να κάνει κάποια χρήματα εκεί έξω στο Βιετνάμ και να τα στείλει πίσω στο σπίτι. Αλλά η μητέρα του είπε να μην σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο, και ότι θα μπορούσε κι αυτός να επιστρατευτεί και να αποσταλεί στο Βιετνάμ από τον Θείο Σαμ. Έκανε επίσης μια μικρή αναφορά στον Πρόεδρο Lyndon Johnson, ο οποίος έστελνε ασυλλόγιστα ανθρώπους στον πόλεμο.

“Mama says, ‘son, how can you be happy / When your brother way over in Vietnam?’ / I told her: ‘He may get lucky and win some money / Before he die he may bring some money back home’ / Mama looked at me, she said that ain’t no way / To talk about your brother when he my child too / See, Mr. Johnson is telling everybody / Just exactly what he want them to do / Alright my child, what if Uncle Sam were to call you boy / I would miss you so much I may die”

Ο Lightnin’ Hopkins, ηχογράφησε εκτενώς το διάστημα από τη δεκαετία του 1940, έως τη δεκαετία του 1970, και έπαιζε το τυπικό μπλουζ στο ύφος που βγήκε από την πατρίδα του, το Τέξας, όπως κι ο Blind Lemon Jefferson. Συχνά τραγουδούσε για  γεγονότα της επικαιρότητας, όπως ο πόλεμος της Κορέας, η Μεγάλη Ύφεση, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 1960 έστρεψε την προσοχή του προς τον πόλεμο του Βιετνάμ. Το τραγούδι Viet Nam War’ ηχογραφήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1968, στο Χιούστον του Τέξας, και κάνει εμφανή τον φόβο της πιθανής άφιξης μιας επιστολής από τον Πρόεδρο Τζόνσον, με τον  Billy Bizor στη φυσαρμόνικα.

[hr]

Το τραγούδι Βιετνάμ (Vietnam) του Abner Jay (1921–1993),  που κυκλοφόρησε το 1968, αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού άνδρα που επιστρατεύτηκε για να σταλεί να πολεμήσει στον τρομερό  πόλεμο του Βιετνάμ. Είχε μαζί του την κοπέλα του χθες βράδυ, η οποία και έκλαιγε.
“It’s really terrible about this Vietnam War / A young boy was in here last night /He had just been drafted /He had to go to Vietnam… /And he had his girlfriend with him/ And she was crying… /It was hard when he left…/ Vietnam, oh Vietnam /Look for me boys, here I come/ I’m going away.”

Ο κιθαρίστας των Δέλτα μπλουζ, Big Joe Williams, στο ‘Army Man in Vietnam’  ήθελε να σταματήσει ο πόλεμος στο Βιετνάμ, επειδή φοβόταν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να ρίξει την ατομική βόμβα, μια αντανάκλαση της έντασης του, εν εξελίξει, Ψυχρού Πολέμου. Ο κύριος στόχος του τραγουδιού ήταν οι νέοι άντρες, στην ηλικία των δεκαοκτώ ετών, οι οποίοι είχαν επιστρατευθεί και τους είχαν δώσει πυροβόλο όπλο. Το τραγούδι ηχογραφήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1969 στο Μπέρκλεϋ, στην Καλιφόρνια, από τον Chris Strachwitz, τον  ιδρυτή της Arhoolie, με τον Charlie Musselwhite στη φυσαρμόνικα. Ο Big Joe Williams (1903-1982), γεννημένος ως Joseph Lee Williams στο Κρόφορντ (Crawford) του Μισισιπή, χρησιμοποιούσε  ακουστική κιθάρα με εννέα χορδές δίνοντας στο ύφος του Δέλτα μπλουζ, έναν ενδιαφέροντα και μοναδικό ήχο: ‘‘Λοιπόν, άκουσα μια φωνή ένα πρωί, που δεν  είχα ξανακούσει. Ο Θείος Σαμ μου είπε αγόρι μου ετοιμάσου να πας στο στρατό… Εάν δεν σταματήσουμε τον πόλεμο στο Βιετνάμ, πιστεύω ότι θα ρίξουμε την ατομική βόμβα κι ο  καθένας στο δρόμο θα κλαίει’’.

«Well I heard a voice one morning/ I’d never heard before /Uncle Sam called me boy/Said boy get ready to go the army man… /When your son is 18 years old /Put a gun in his hand… /I got six boys, and two of then on the front line…/ If we don’t stop the war in Vietnam /I believe we’ll drop that atom bomb /Everybody getting on the street crying.»

MISSISIPI

Ο Μισισιπής, το μεγάλο ποτάμι, και τα εδάφη γύρω από αυτόν, πάντοτε υπήρξαν πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες των μπλουζ.

[hr]

Ο Lightnin’ Hopkins ηχογράφησε το τραγούδι ‘Please Settle in Vietnam’ στο Μπέρκλεϋ, στην Καλιφόρνια, υπό τη διεύθυνση του Chris Strachwitz (τον ιδρυτή της ετικέτας Arhoolie Records στην Καλιφόρνια), στις 20 Μαΐου του 1969, αλλά το τραγούδι δεν εμφανίστηκε στο λεύκωμα που ετοίμαζε η εταιρεία και κυκλοφόρησε αργότερα. Ο Χόπκινς ήθελε να δει ένα τέλος στον πόλεμο (an ending to the war) και κάλεσε την κυβέρνηση να διευθετήσει το ζήτημα του Βιετνάμ, αλλά περιελάμβανε μια μικρή αλλαγή, κάτι σαν ελιγμό. Ο Χόπκινς, δήλωσε, εδώ, ότι η φίλη του είχε στην πραγματικότητα δεσμό με έναν άντρα που μαχόταν στον  πόλεμο του Βιετνάμ, και ότι ελπίζει ‘…ότι θα παραμείνει για πάντα’ στο στρατό, γιατί δεν ‘θέλει να αφήσει και να χάσει αυτό  το κορίτσι…’. Αυτό ήταν κάπως παρόμοιο με το θέμα εκείνο στο οποίο ένας άντρας (‘jody’) σε μπλουζ και τζαζ μελωδίες, αποπλανούσε τις συζύγους και τις φίλες των στρατιωτών, των φυλακισμένων, και εκείνων που βρίσκονταν μακριά από το σπίτι.

Σε αυτή την περίπτωση, ο αφηγητής ήταν ο  ‘jody’.

“My mama prayed, she said please let that kingdom come / She said, please let it be an ending to the war, please settle in Vietnam / My girlfriend got a boyfriend fighting / She don’t know when that man coming back home / I said I hope he’ll stay forever / Cuz I ain’t gonna leave that girl alone / It’s a shame…taking the young people out of the United States / Taking them over to Vietnam, and they’ve got to stay / Uncle Sam does trenches…tell me, did he take your man?”

[hr]

Το μπλουζ του Βιετνάμ (Vietnam Blues) τραγουδισμένο σε ελεύθερο στυλ, το οποίο παρουσιάστηκε σε ένα άλμπουμ του Robert Pete Williams, είναι λίγο δύσκολο να γίνει κατανοητό, αλλά είναι φανερό ότι πρόκειται για τραγούδι διαμαρτυρίας. Σημείωνε την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με το τι πραγματικά συνέβαινε στο Βιετνάμ,  που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα για το έλλειμμα αξιοπιστίας μεταξύ όσων έλεγε η κυβέρνηση και της πραγματικής προόδου και γεγονότων της σύγκρουσης.  Ο Robert Pete Williams (1914-1980), γεννήθηκε στο Zachary της Λουιζιάνα, και ηχογράφησε το τραγούδι αυτό το 1970, στην Maringouin, επίσης στη Λουιζιάνα. Πού βρισκόμαστε λοιπόν τώρα, λέει το τραγούδι. Βιετνάμ… Μα δεν ξέρουμε καν τι γίνεται εκεί πέρα…

Well where are we now? / Vietnam… / We don’t know what going on there… /Taking our Vietnam boys /I don’t like this war / That they call Vietnam.


Ακολουθεί β’ μέρος