Ο Αϊνστάιν, η Σχετικότητα και ο Σοσιαλισμός
Εκατό χρόνια από την δημοσίευση της Θεωρίας της Σχετικότητας
Γράφει: Μάνος Σαριδάκης
Στις 25 Νοέμβρη 1915 ο A.Einstein υπέβαλε προς δημοσίευση την εργασία του πάνω στην Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του ανθρώπινου μυαλού. Τι το ιδιαίτερο έγινε λοιπόν τότε;
Καταρχήν ήδη από το 1905 ο Einstein δείχνει ότι η μάζα και η ενέργεια είναι και οι δύο, μορφές ύπαρξης της ύλης, όχι ανεξάρτητες ούτε όμως και ταυτόσημες, και μπορούν να μετασχηματίζονται η μία στην άλλη. Παράλληλα δείχνει ότι ενώ ο χώρος και ο χρόνος παραμένουν «σχετικοί» ως προς τα διάφορα συστήματα αναφοράς μια νέα απόλυτη οντότητα γεννιέται: το τετραδιάστατο χωροχρονικό διάστημα που εκφράζει την ενότητά τους μέσα στη διαφορετικότητα τους. Με τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, το 1915, αποδεικνύει ότι τα χαρακτηριστικά του χωρόχρονου καθορίζονται από το πεδίο βαρύτητας δηλαδή από την κατανομή της μάζας και της ενέργειας. Δηλαδή η ύλη και η κίνησή της καθορίζουν τις ιδιότητες του χωρόχρονου και αντίστροφα, σε μια μόνιμη διαλεκτική αλληλεξάρτηση.
Η Σχετικότητα λοιπόν καταδεικνύει τις θεμελιώδεις αρχές του διαλεκτικού υλισμού, τη διαλεκτική ενότητα χώρου και χρόνου, οι οποίοι είναι μορφές ύπαρξης της ύλης, την ενότητα μέσα στη διαφορά της μάζας με την ενέργεια (αναδεικνύοντας την κίνηση σε ενδογενή ιδιότητα της ύλης), και την αμοιβαία αλληλεπίδραση του χωρόχρονου με αυτές.
Εκτός από την καθ’ αυτό επιστημονική συνεισφορά, ο Einstein εξέφρασε σε ύψιστο βαθμό το ρόλο του επιστήμονα ως κοινωνικού όντος, καθώς πήρε σαφείς και προοδευτικές θέσεις για τα μεγαλύτερα κοινωνικά ζητήματα του καιρού του. Από την παθιασμένη εναντίωσή του στο ναζισμό , και την υποστήριξή του στο εργατικό κίνημα και στους προοδευτικούς όλου του κόσμου που καταδιώκονταν (ανάμεσα στις τόσες περιπτώσεις πολλές που αφορούσαν και το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα όπως π.χ η στήριξη στους κομμουνιστές στο Καλπάκι το 1928, η κινητοποίηση για να σωθεί ο Μπελογιάννης κ.α), μέχρι την εναντίωσή του στα πυρηνικά μετά την Χιροσίμα, και τη δημοσίευση του διάσημου άρθρου του «Γιατί σοσιαλισμός», όπου υποστήριξε τα σοσιαλιστικά ιδεώδη, την παγκόσμια ειρήνη και την αταξική κοινωνία.
Όχι τυχαία λοιπόν ο φάκελός του στο FBI είχε 1427 σελίδες ενώ κατηγορούταν για υποστήριξη 33 κομμουνιστικών οργανώσεων! Παρόλες τις φανφάρες, στις ΗΠΑ ήταν υπό επιτήρηση και όπως έλεγε ο ίδιος το 1952: «όλοι εδώ με θεωρούν ένα τρελό γεράκο».
Τόσο όμως οι φιλοσοφικές συνέπειες της Σχετικότητας όσο και οι πολιτικές του απόψεις δεν φαίνεται να χωράνε στις φιέστες που οργανώνονται προς τιμήν του…
