“Σονέτα” του Ουίλιαμ Σαίξπηρ

Το “Πιστεύω” του Ερωτα, σε μετάφραση Ερρίκου Σοφρά -εκδ. Αντίποδες

| 11/09/2018

Τα “Σονέτα” του Σαίξπηρ θα μπορούσαν να είναι το “Πιστεύω” της οικουμενικής πίστης στον Ερωτα, τη θρησκεία όπου συντελείται το θαύμα της ένωσης δύο σωμάτων, δύο ψυχών. Τα “Σονέτα” του Σαίξπηρ είναι η ομορφότερη ιστορία του κόσμου. Εξομολόγηση ειλικρινής, θαυμασμός δίχως ιδιοτέλεια και αποδοχή δίχως ερώτηση του άλλου, του άλλου μισού που συμπληρώνει τον κόσμο (μας). Τα “Σονέτα” είναι η αποθέωση του λυρισμού,  η δικαίωση του συναισθήματος, η δύναμη του συναισθήματος, ο αντίκτυπος της δύσκολης διαχείρισης του Ερωτα, αυτής της μεταιχμιακής κατάστασης που δοκιμάζει και δίνει νόημα στη ζωή του ανθρώπου. Τα “Σονέτα” του Σαίξπηρ είναι ό,τι αφήνει η σύγκρουση του Ερωτα με τον Χρόνο. Τα “Σονέτα” του Σαίξπηρ εκλύουν τρομερή ενέργεια έντονων συναισθημάτων και η καρδιά τους χτυπά στον στίχο Δεν είναι ο έρωτας το άθυρμα του Χρόνου. Και οι εκδόσεις Αντίποδες φρόντισαν να μας δώσουν τους στίχους αυτούς εξαιρετικά φροντισμένους και όμορφους, να τους απολαύσουμε και τους αισθανθούμε, μέσα από τη μετάφραση του Ερρίκου Σοφρά.

Τα “Σονέτα”, στην καινούργια αυτή κυκλοφορία τους, μιλούν στη γλώσσα μας, στην ουσία αυτής, δηλαδή στις σκέψεις που μένουν και στα αισθήματα/συναισθήματα που “στριμώχνονται” σε λέξεις και φράσεις γεμάτες πόνο, αγωνία, πάθος. Η μετάφραση του Ερρίκου Σοφρά ακολουθεί τον ρυθμό των ποιημάτων, τις εικόνες και τη μουσική τους. Ο λόγος του τα σμιλεύει για να ταιριάξουν στην ελληνική γλώσσα, στη μυρωδιά της ελληνικής γης, στη σοφία του αρχαίου -και πάντα επίκαιρου- πνεύματος. Φυσικά δεν είναι ελληνοκεντρική η προσέγγιση. Ασύνορη και στο μέσον μιας πορείας αρχέγονης που συνεχίζεται στο διηνεκές. Ο Σοφράς ακολουθεί τον λυγμό της ψυχής του ποιητή και το πλαίσιο-οδηγό των σονέτων. Το τελικό αποτέλεσμα τον δικαιώνει. Τα σονέτα είναι άμεσα, η χάρη και η ομορφιά τους κινούν το ποιητικό σώμα και καθοδηγούν τον αναγνώστη.

Ο Σοφράς βοηθά τον αναγνώστη να “περπατήσει” στα σαιξπηρικά σονέτα με το σημείωμά του στο τέλος της έκδοσης. Σε 14 σελίδες απαντά με ακρίβεια σε όλα τα ερωτήματα που αφορούν στα σονέτα. Η περιπέτεια της έκδοσής τους, τα πρόσωπα που αναφέρονται, η ιστορία της μετάφρασής τους, η ανάλυση της θεματικής, της δομής και της τεχνικής τους, όλα όσα τα συνοδεύουν έχουν απάντηση.

Η έκδοση περιλαμβάνει 24 σονέτα (λυρικά 14στιχα) και ο Σαίξπηρ μας αφηγείται τον έρωτα του δημιουργού για τον άλλο, τον ευειδή νέο. Ο ποιητής πατά σε όλες τις διαδρομές του Ερωτα και αντιμετωπίζει κάθε πτυχή τής απρόβλεπτης συμπεριφοράς του. Στα τρία τελευταία, βέβαια, απευθύνεται σε γυναίκα (1595-1605 έγραψε και τα επεξεργάστηκε). Για τον Σαίξπηρ ο Ερωτας είναι το πιο ωραίο και αναζωογονητικό ψέμα στον κόσμο, είναι αυτός που στέκεται απέναντι στον Χρόνο και τη φθορά του. Τα “Σονέτα” του Σαίξπηρ είναι ένας άθλος που τιμά την παντοτινή ομορφιά της ζωής.