«Η μοναχοκόρη», της Γκουαδαλούπε Νέτελ

Μη φοβηθείς το νερό όταν κάνεις την πράξη του πολλαπλασιασμού. Στη διαίρεση να είσαι σίγουρη ότι θα δεις αίμα, αλλά και πάλι, μη φοβηθείς. Η πρόσθεση έχει την πάντα αναπάντεχη ζεστή αγκαλιά. Μη φοβηθείς να αγκαλιάσεις, ξανά και ξανά. Και η αφαίρεση; Ένα πέταγμα στο κενό και την πτήση μη φοβηθείς. Και να φοβηθείς όμως, δεν πειράζει. Μία προϋπόθεση, μία πέτρα, πάρε και βάλε την στη τσέπη σου: ό,τι κι αν γίνει, είτε κόμπος προκύψει είτε κόψιμο, φρόντισε να είναι δικό σου, φρόντισε η απόφαση, η πράξη η καθοριστική, η χαρά, η λύπη, ο πόνος, η ανακούφιση, να έχουν τη σάρκα και την ανάσα σου, μόνο τη δική σου, κανενός άλλου. Η γυναίκα ορίζει το σώμα της. Αν χρειαστεί να πολεμήσει, θα πολεμήσει. Αν χρειαστεί να υποχωρήσει, θα υποχωρήσει. Αν θέλει να δώσει ζωή, θα τη δώσει. Αν θέλει να σταματήσει το ανεπιθύμητο, θα το σταματήσει. Αν θέλει να είναι μοναδική, θα είναι, είναι, ήταν και θα είναι. Η μητρότητα μπορεί να είναι τα πάντα και τίποτα. Η μητρότητα είναι γέννηση μέσα στη γέννηση και όλα είναι πιθανά. Εδώ δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Εδώ υπάρχουν αυτές, κυρίως, και αυτοί που συνεχίζουν με τα τραύματά τους και ίσως με ένα κλάμα. Αυτή και «Η μοναχοκόρη» (Εκδ. Ικαρος).

Η Γκουαδαλούπε Νέτελ αντιμετωπίζει το θέμα της μητρότητας και της αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος. Και το κάνει με σεβασμό και αλήθεια. Δεν ωραιοποιεί τίποτα, δεν δαιμονοποιεί τίποτα. Είτε σε βρίσκει είτε τη βρίσκεις, η κατάσταση αυτή δεν ακυρώνει τη δύναμη και την τελική απόφαση που έχει πάντα ο άνθρωπος, η γυναίκα εν προκειμένω. Φυσικά δεν αντιμετωπίζουν όλες οι γυναίκες με τον ίδιο τρόπο το θέμα, όμως κάθε τρόπος πρέπει να τους ανήκει. Η Νέτελ προσπαθεί και καταφέρνει να μπει στη θέση πολλών και διαφορετικών γυναικών. Ξέρει ότι υπάρχει η αποδοχή, η απόρριψη, η αμφιβολία, η ολοκληρωτική αλλαγή, το αναλλοίωτο, η χαρά και η λύπη. Ξέρει ότι μπορεί όλα να πάνε καλά αλλά και όλα να πάνε στραβά. Ξέρει ότι η γυναίκα μπορεί να κάνει ήρεμο ταξίδι αλλά και γεμάτο ταραχές και προκλήσεις. Ξέρει ότι το απίθανο μπορεί να γίνει πιθανό και ανάποδα. Η Νέτελ ξέρει ότι η ζωή και ο θάνατος είναι τόσο κοντά και τόσο μακριά. Η Νέτελ στη «Μοναχοκόρη» καταλαβαίνει πως κάθε γυναίκα είναι ξεχωριστή και γι’ αυτό η μητρότητα έχει άπειρες πορείες και σταθμούς. Η φωλιά που κουβαλά κάθε γυναίκα μπορεί να γεμίσει, μπορεί και όχι και το ζήτημα είναι ποιος θα βρεθεί εκεί και ποιος θα πετάξει από κει.

Τρεις σύγχρονες γυναίκες, η Αλίνα, η Λάουρα, η Ντόρις, βιώνουν διαφορετικά τη μητρότητα. Και μέσα απ’ αυτή την τριάδα η Νέτελ αναδεικνύει τους καθοριστικούς παράγοντες που προϋπάρχουν και τις αποφάσεις που ακολουθούν. Το βιολογικό ένστικτο, οι οικογενειακές προσδοκίες, τα επαγγελματικά όνειρα και οι κοινωνικές επιταγές πιέζουν, απαιτούν και δημιουργούν σύλληψη, έκτρωση, στείρωση, αποβολή, γέννα. Η Νέτελ υφαίνει έναν αριστοτεχνικό αφηγηματικό ιστό που εγκλωβίζει και απελευθερώνει τις τρεις ηρωίδες. Η ευαισθησία και η ενσυναίσθηση διαμορφώνου τον ρυθμό και τις πολύ δυνατές εικόνες του μυθιστορήματος. Ο μύθος στην ουσία γίνεται απτός και σίγουρα καθηλωτικός. «Η μοναχοκόρη» σε συγκινεί, σε ταράζει και σου δείχνει πόσο δυνατό και εύθραυστο την ίδια στιγμή είναι το γυναικείο σώμα. Η πλοκή καλοσχεδιασμένη και οι χαρακτήρες πιο ανθρώπινοι δεν γίνεται. Η Νάννα Παπανικολάου με τη μετάφρασή της ανέδειξε την ομορφιά και τη δύναμη του έργου.