Μια ταινία τόση όση το κοινό θα συρρέει καθώς, διαμέσου των δυο πλήρως αναγνωρίσιμων και πετυχημένων προσωπικοτήτων (του Phoenix και της Lady Gaga), απορροφάται στο αφήγημά της για να αφήσει λεφτά στα ταμεία και να δεχτεί ιδεολογία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του: ταινία πανέτοιμη, δηλαδή, για εθνική κατανάλωση.
Το σινεμά του Kusturica τίθεται στην υπηρεσία μιας ηθικής ιδέας: της παναθρώπινης ανάγκης για ζωή. Με αυτή του την «εμμονή», φτάνει το κινηματογραφικό μέσο σε πικ δραστηριότητας και ενεργητικότητας σαν καράβι μεθυσμένο που και οι ναύτες και οι ξέμπαρκοι τραγουδούν αγκαλιασμένοι ασυστόλως ανάμεσα σε ρεσάλτα και ανταρσίες. Κι αυτό το πρόταγμα, γιατί πρόταγμα είναι, το διαλαλεί και το προσπαθεί μέχρι τέλους. Πολιτική πράξη, αξεπέραστη.
Δεν θα μιλήσω για τον Ραφαηλίδη σαν να τον γνώρισα. Θα σημειώσω δυο τρία πράγματα για κάποια ζητήματα που συμβαίνουν γύρω μας, και γύρω από τον κινηματογράφο, θεωρώντας πως ο Ραφαηλίδης θα επικουρούσε κάπως κι αυτός και θα στοχαζόταν με στόχο να συνεχίζει να δημιουργεί ρωγμές.
Στην Ιταλία κόπηκαν 7 εκατ. εισιτήρια, αριθμός ρεκόρ, για μια ταινία με κοινωνικές προεκτάσεις και ασπρόμαυρη αισθητική. Ο κινηματογράφος επιβεβαιώνει και επεξηγεί εν μέρει διαμέσου της συμπεριφοράς του κοινού την κοινωνική και συνειδησιακή κατάσταση του κόσμου σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Οικολογία και καπιταλισμός είναι έννοιες αταίριαστες και ασυμβίβαστες. Τα εμφανή αποτυπώματα της κυριαρχίας του κέρδους επικυρώνουν αυτή την άποψη. Εκεί ακριβώς, παραμένοντας μια καλλιτεχνική μεταφορά, γεννήθηκε το τέρας του Bong Joon Ho που βγαίνει να κατασπαράξει τα πάντα σαν σε μια μανιασμένη εκδίκηση.
Το σύγχρονο Hollywood (όπως και συνολικά το αμερικάνικο πολιτικό σύστημα και τα think tank του), μετά από έναν αιώνα κρίσεων κι επικρίσεων, επιτρέπει ανοιχτά στους κόλπους του να του ασκείται μια, ακόμη και έντονη, κριτική αλλά δεν πρόκειται να αποδεχθεί ποτέ από οποιονδήποτε και με τίποτα μια εξολοκλήρου απόρριψή του. Αυτός είναι και ένας πρόσθετος λόγος της χρόνιας υπεροχής και κυριαρχίας του. Η αφομοίωση της όποιας διαφωνίας και οργής, καθώς δεν αποτελεί διαφωνία τομής, δηλαδή πολιτικού χαρακτήρα.
Ανακοίνωση στήριξης του αγώνα αυτού ήδη εξέδωσε η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου στις συστηματικές προσπάθειες και από πλευράς πρυτανείας του ΕΚΠΑ να αδρανοποιηθούν και στην πράξη οι φοιτητές λέσχες, και ως εκ τούτου να υποτιμηθεί η καλλιτεχνική δραστηριότητα των νέων ανθρώπων με αφορμή την ιστορική αίθουσα της Ίριδας.
Μια πλήρης ανασκόπηση του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης από τις βίαιες αντιδράσεις της εκκλησίας και των ακροδεξιών, στις ταινίες που κατάφεραν και σκαλίσαν κάτω από την επιφάνεια, από τα σοβαρά δοκιμιακά πολιτικά έργα στα χλιαρά κι ανώδυνα. Στις παρεμβάσεις για την Παλαιστίνη. Και φυσικά για το “Σάουντρακ για ένα πραξικόπημα”, την καλύτερη ταινία του φεστιβάλ, καθώς μπρος στα μάτια μας αντιμετωπίσαμε ένα οργισμένο κρεσέντο ήχων και εικόνων, μια αντιαποικιοκρατική και αντιεξαρτητική πολεμική, μια γιορτή της εξέγερσης ως οικουμενικής δραστηριότητας παντός χρόνου και τόπου, τον έντονο χορό της ανθρωπότητας που συγκρούεται με τη μιζέρια. Τα φεστιβάλ δεν αποτελούν μια πηγή απλώς ταινιών και σινεφιλικής απόλαυσης αλλά μια πρόταση τάσεων και μια δημόσια θέση: για το προς τα που, ως κοινό, θα στρέψουμε το βλέμμα.
Πριν κάποιες μέρες στο κινηματογραφικό φεστιβάλ του Βερολίνου βραβεύτηκαν με δυο κορυφαία βραβεία για το «No Other Land», ένα ντοκιμαντέρ που υπερασπίζεται την Παλαιστίνη (Panorama Audience Award for Best Documentary Film, Berlinale Documentary Film Award) οι συνεργάτες-σκηνοθέτες από το Ισραήλ (Γιούβαλ Άμπραχαμ) και την Παλαιστίνη (Μπάζελ Άντρα). Πήρανε τα βραβεία και κάνανε δημόσια δήλωση, δίχως «ναι μεν αλλά», και χειροκροτηθήκανε από την αίθουσα. Κι άλλοι συνάδελφοι τους στο ίδιο φεστιβάλ με διάφορους τρόπους, θέσανε τον εαυτό τους ανοιχτά πλάι στον λαό της Παλαιστίνης. Οι θεσμοί θορυβήθηκαν στα σοβαρά. Ζήτησαν από το φεστιβάλ να απολογηθεί για την «εκτροπή» του. Το φεστιβάλ το έκανε επί τόπου. Οι καλλιτέχνες που βράβευσε, δυο μέρες έπειτα «αδειάστηκαν». Και ο Ισραηλινός σκηνοθέτης δέχεται πίσω στη χώρα του απειλές κατά της ζωής του και της οικογένειας του. Η λογοκρισία έχει μακρά προϊστορία και ενεργεί καθημερινά στο παρόν για να σιωπήσει η ανθρωπότητα μπρος στο έγκλημα της γενοκτονίας στην Παλαιστίνη.
Προκαλεί δικαιολογημένη χαρά που ο Wenders, μετά από χρόνιο μούδιασμα στο να κάνει κάποιο ενδιαφέρον κινηματογραφικό έργο μυθοπλασίας (καθώς στα ντοκιμαντέρ είχε όντως την αναγκαία καλλιτεχνική οξύτητα), που να θυμίζει τον λόγο που τον τοποθετούσαμε στους σημαντικούς δημιουργούς του σύγχρονου σινεμά, επιστρέφει δυναμικά με αυτή την τόσο γήινη, ανθρώπινη, λιγομίλητη και αισθητικά εμπνευσμένη ταινία, σε ένα, κατά τ’ άλλα, κινηματογραφικό περιβάλλον γεμάτο καταναλωτικά εμπορεύματα άνευ μορφικής ή περιεχομενικής ουσίας ή πομπώδεις υπερπαραγωγές με καλλιτεχνικό περιτύλιγμα που εκθειάζονται διθυραμβικά για όλους τους λάθος λόγους.